Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Binnenhof

betekenis & definitie

is de naam van een bekend plein in den Haag, waaromheen vele vanonze regeringsgebouwen staan. Het is misschien wel het bekendste plein van ons land.

Het Binnenhof maakte deel uit van het paleis, dat graaf Willem II uit het Hollandse huis, toen hij in 1217 „koning” werd, (Rooms koning heet het gewoonlijk) zich heeft laten bouwen. Dit koninklijk verblijf bestond uit een binnenhof, waarop de woningen der vorstelijke personen en van hun hofhouding werden gebouwd, een voor- of nederhof (het tegenwoordige buitenhof), waar het dienstpersoneel woonde en een groten moestuin (het tegenwoordige Plein).

Het gehele paleis was omringd door grachten, die in hoofdzaak gevormd werden door de bestaande Beek, en het was toegankelijk door de zogenaamde Voor- of Nederpoort, die thans Gevangenpoort heet.

Dit mooie, echt vorstelijke paleis, dat onder het bewind van Floris V werd voltooid, is de kern geworden van den Haag, zodat je het Binnenhof eigenlijk de kern van de kern van onze residentie zou kunnen noemen. De naam ’s Gravenhage komt voor het eerst voor in 1420. Nadat het Hof zich op deze plaats had gevestigd, werd het voorbeeld van de vorstelijke personen al spoedig door edelen en aanzienlijke personen gevolgd en langzamerhand verrezen overal om het paleis heen, vooral aan den kant van het Buitenhof, particuliere huizen en inrichtingen, zodat er weldra een hele stad ontstond, waar eerst alleen maar een paleis was geweest. Veel andere dorpen en steden zijn op die manier om een lustslot van een voornaam man (hertog, prins of koning) ontstaan, zowel in buitenals in binnenland. Denk wat ons land aangaat maar aan de namen ’s Hertogenbosch en Princenhage.

Maar om nu tot ons Binnenhof terug te keren: het was in die oude tijden zorgvuldig beschermd door grachten en poorten met valbruggen. Nu is daarvan natuurlijk geen sprake meer.

Men heeft toegang tot het Binnenhof door de Mauritspoort, en wanneer men die poort door is, betreedt men eigenlijk het interessantste plekje van ’t vorstelijk’s Gravenhage.

In het midden van het Binnenhof bevinden zich de grafelijke zalen met de bekende Ridderzaal, die door graaf Willem II gesticht en door Floris V voltooid is. Bij latere herstellingen werd zij zoveel mogelijk in den ouden vorm gelaten.

Op den 3en Dinsdag in September, „Prinsjesdag” genoemd, verschijnt de Koningin in de gouden koets op het Binnenhof en dan heeft in de Ridderzaal de plechtige opening van de Staten-Generaal plaats.

In 1581 werd Philips II er afgezworen en in 1651 vond er de „Grote Vergadering” plaats, waar moest worden beslist, wie er na het overlijden van Prins Willem II regeren zou; in 1907 was de Ridderzaal de zittingzaal van de bekende Tweede Vredesconferentie.

Tegenover de grafelijke zalen zie je het gebouw van het Departement van Binnenlandse Zaken, dat in 1914 geheel vernieuwd is, het Departement van Waterstaat met de bekende Trèveszaal en de in 1652 gebouwde zaal, die nu vergaderzaal van de Eerste Kamer van onze Staten Generaal is.

Naast deze zaal bevond zich vroeger de z.g. Hofkapel, gesticht door graaf Willem II, die van het begin der 19e eeuw tot 1877 als Rooms-Katholieke kerk werd gebruikt, na de verbouwing in 1880—1881 gedeeltelijk bij het Departement van Waterstaat werd getrokken en overigens als griffie van de Eerste Kamer wordt gebruikt. In de kelders van deze kapel was vroeger ook begraven de bekende Raadpensionaris Tohan van Oldenbarneveldt, die in 1619 op het Binnenhof werd onthoofd.

Aan de andere zijde van de grafelijke zalen bevinden zich de gebouwen van den Raad van State en van de Tweede Kamer. Deze laatste houdt haar vergaderingen in de z.g. Troonzaal, de vroegere danszaal van Willem II, die destijds behoorde tot het stadhouderlijk kwartier, gelegen tegenover den ingang van de Ridderzaal.

Een tijdlang waren enkele zalen ingericht als Kabinet der Koningin, later werd dit echter verplaatst naar den Korten Vijverberg. _ Onder het voormalige Kabinet der Koningin bevindt zich de Stadhouderspoort, die het Binnenhof met het Buitenhof verbindt.

Als je dus een beetje op de hoogte bent van je vaderlandse geschiedenis, zul je ’t stellig de moeite waard vinden, een plekje gronds, waaraan zo vele historische herinneringen verbonden zijn, eens te gaan zien. Vergeet dus vooral bij een bezoek aan den Haag het Binnenhof niet met alles, wat erbij hoort.