Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 13-08-2019

Staten-Generaal

betekenis & definitie

is de uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden overgebleven naam voor onze Eerste en Tweede Kamer samen, die volgens de Grondwet het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigen. De jaarlijkse zitting van de Staten-Generaal wordt op den derden Dinsdag in September, gewoonlijk door de Koningin persoonlijk, met een rede (troonrede) geopend en wordt gesloten op den Zaterdag, voorafgaande aan den 3den Dinsdag in September, met een sluitingsrede.

Wat den politieken invloed van onze Staten-Generaal aangaat, heeft de Tweede Kamer daarin het grootste aandeel. Een wetsontwerp komt het eerst bij haar in behandeling; zij bezit rechten, die aan de Eerste Kamer niet zijn toegekend, n.l.: het recht van amendement (voorstel tot wijziging van een ingediend wetsontwerp) en het recht van initiatief (zelfstandige indiening van een wetsvoorstel).

Bovendien worden de leden der Tweede Kamer rechtstreeks door de kiezers gekozen, terwijl die van de Eerste Kamer door de Provinciale Staten gekozen worden.

Het gevolg van een en ander is, dat de Tweede Kamer, die veel langer vergadert dan de Eerste Kamer, een meer actief en direct aandeel heeft in den wetgevenden, regelenden en toezienden arbeid als vertegenwoordigers van het Nederlandse volk dan de Eerste Kamer. De Tweede Kamer is langer bijeen, kan krachtiger ingrijpen, is dus het meer actieve, de Eerste Kamer is daarentegen het controlerende, toeziende, bedachtzame element, dat meer aan het geheel dan aan de détails zijn aandacht geeft.

De leden der Tweede Kamer worden voor een periode van vier jaren gekozen, ontvangen tot nu toe ’n schadeloosstelling van ƒ5000.— ’s jaars, behalve ’n eerste klasse spoorwegabonnement en een pensioen van ƒ 150.— ’s jaars voor elk jaar, dat zij lid der Kamer waren tot een maximum van ƒ3000.—. De leden der Eerste Kamer worden door de Provinciale Staten gekozen voor den tijd van 6 jaar. Om de drie jaar treedt de helft af. Zij ontvangen geen vaste som als schadeloosstelling, maar genieten, indien zij buiten de residentie wonen, vergoeding van reis- en verblijfkosten.

De Kamers vergaderen in den regel ieder afzonderlijk. Voor enkele gevallen schrijft de Grondwet verenigde vergadering voor, n.l. bij de opening en sluiting van een zitting, inhuldiging van Koning of Koningin, en nog enkele zeldzame gevallen. De vergaderingen van beide Kamers zijn gewoonlijk openbaar, slechts bij hoge uitzondering wordt in het geheim vergaderd. Als blijkt, dat niet meer dan de helft der leden tegenwoordig is, kan geen besluit genomen worden en moet de vergadering worden verdaagd.