Aalbessen - Dit zijn trosvruchten van boompjes, die tot het geslacht Ribes behooren. Vroeger werden de struikjes voornamelijk voor eigen gebruik aangekweekt; tegenwoordig vormen de bessen voor ons land een belangrijk exportartikel. De aalbessenstruik kan, behalve in de volle zon, ook in de schaduw groeien en is daardoor bijzonder geschikt als tusschenplant in boomgaarden, ofschoon de bessen veel zoeter worden bij overvloedigen zonneschijn.
De vrucht bevat veel pectine en is daardoor bijzonder geschikt voor de jambereiding. Het gehalte is zelfs zoo aanzienlijk, dat vruchten die zich minder voor de bereiding van jam leenen omdat hun eigen gehalte aan pectine te gering is, uitstekend met bessen gecombineerd kunnen worden.
De roode aalbes. (Ribes rubrum), groeit het best op een kleiachtigen bodem; de struik wordt uitsluitend door stekken voortgeplant. De witte aalbes (Ribes album) geeft een minder gezochte vrucht, die echter in eigenschappen en smaak volstrekt niet voor de roode variëteit behoeft onder te doen. Witte bessen worden meestal te zamen met roode of zwarte bessen verwerkt, waarbij de bessenkleurstof het witte celsap voldoende kleurt. De zwarte bes (Ribes nigrum), is aanmerkelijk harder van schil en geeft zeer donker gekleurd celsap. De struik vraagt een veel lichteren grond.
Deze drie soorten leveren van alle vruchten het meeste vruchtensap. Bessensap leent zich uitstekend voor conserveering. Als goede roode bessensoorten noemen wij: roode Hoornsche bessen en Hollandsche Geelsteel. Onder de witte bessen zijn de groote Hollandsche de meest bekende soort, onder de zwarte aalbessen: de groote Hollandsche, Goliath's en Lee's Prolific. In het Jam- en Limonadebesluit wordt het sap van roode, zwarte en boschbessen genoemd:
Hierin wordt o.a. bepaald dat bessensap geperst moet zijn uit bessen, tenzij anders op het etiket is aangegeven. Indien het sap toegevoegde suiker bevat, moet het percentage suiker op de aanduiding vermeld worden. Hoogstens mag 20 % suiker worden toegevoegd. Als conserveeringsmiddelen worden toegestaan: 150 mg zwaveligzuur of 400 mg benzoëzuur per Kg van het vruchtensap. In het sap mag hoogstens 0,5 volume procent alkohol aanwezig zijn. Opgegeven wordt verder, dat bessensap een soortelijk gewicht moet hebben van minstens 1,036 (36 sapgraden). Wanneer dergelijk vruchtensap als ingedampt sap afgeleverd wordt, moet aangegeven worden hoeveel maal het geconcentreerd is.
Verplichte aanduiding is:
VRUCHTENSAP (letterhoogte minstens 4 mm); BESSEN (letterhoogte minstens 3 mm).
Inhoud of Netto 0,75 liter (letter en cijferhoogte minstens 4 mm), of BESSENSAP (letterhoogte minstens 4 mm).
Inhoud of Netto 0,75 liter (letter en cijferhoogte minstens 4 mm).
Deze eischen waarborgen de aflevering van vruchtensap, dat niet met water verdund en op deugdelijke wijze bereid zal zijn. Wanneer de bessen soms door weersomstandigheden te weinig zon gehad hebben, komt het voor dat het sap uit deze vruchten geperst, niet het voorgeschreven soortelijk gewicht heeft. In zulke gevallen wordt bij onderling overleg tusschen fabrikanten en keuringsdiensten tijdelijk iets van deze eischen afgeweken. De gemiddelde samenstelling van deze vruchten( roode aalbessen) wordt als volgt opgegeven:
Water 85 %, eiwit 0.5 %, koolhydraten 7 %, vruchtenpuur (citroenzuur en appelzuur) 2%, ruwvepelstof (pitjes) 5%.
Zie verder Boschbessen en Vruchtensap.
