Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

Joris

betekenis & definitie

Bij Sint Joris ‘bij de heilige Joris’ is een eedformule, waarbij de heilige Joris tot getuige wordt aangeroepen dat men de waarheid spreekt. Het ijdel gebruik van die eedformule maakt haar tot vloek, die, om te voorkomen dat de heilige dat gebruik aan de spreker zou vergelden, verbasterd en dus afgezwakt kan worden.

Het betreft hier eigenlijk de heilige Georgios, aan wiens echtheid zeer getwijfeld wordt. In het Westen wordt Sint-Joris meer als een middeleeuwse ridderheilige beschouwd dan als een antiek martelaar.

Hij strekt zijn bescherming uit over allen die met wapenfabricage of met paarden van doen hebben, alsook over schuttersgilden, morenbestrijders, kruisridders, ziekenverzorgers en de Boy Scouts van Baden Powell. Iedere christen riep hem aan die tegen pest, lepra en syfilis, heksen en slangenbeten gevrijwaard wilde worden (Goosen 1992:162-166). Bi Sint Joris komt voor in De klugtige Schoenlapper, een blijspel uit 1702.

< >