stad in de britsche Transvaalkolonie (de voormalige Zuid-Afrikaansche Republiek), ligt ten z. van Pretoria, 1700 m. boven den spiegel der zee, aan den voet van het gebergte Witwatersrand (meestal kortweg de Rand geheeten). is per spoor via Pretoria verbonden met de Delagoabaai, via Standerton met Durban en voorts met Bloemfontein—Port-Elizabeth—Kaapstad; lokale lijnen stellen het in gemeenschap met Krugersdorp in het w. en Springe in het o. J. werd in 1886 gesticht, is een in europeeschen trant gebouwde en met het modernste comfort toegeruste stad en telde in 1896 : 48.331 inw. en met zijn voorsteden 102.078 inw. (slechts 22 % vrouwen); deze bevolking bestond voor de helft uit blanken (34.000 Engelschen, 8000 Boeren enz.) en 78 % ervan was onder de 30 jaar oud.
De stad dankt haar snelle opkomst aan den grooten goudrijkdom der naaste omgeving (zie Transvaal). Tijdens den jongsten Anglo-Boerenoorlog werd zij 31 Mei 1900 door de Engelschen bezet. Zie De Kok, Map of J. (12 bladen, Amst. 1898).
