Duitsch opvoedkundige, geb. te Hamburg, 11 Sept. 1723, overl. te Maagdenburg, 25 Juli 1790. Vele zijner wijsgeerige en theologische geschriften baarden groot opzien ; zijn vooropgestelde bedoeling was een algeheele hervorming in de toenmaals geldende wijsgeerige begrippen te weeg te brengen en het christendom terug te voeren tot de oorspronkelijke eenvoudigheid ; hij haalde zich, vooral door dit laatste en door de wijze waarop hij optrad de vijandschap van de geheele rechtzinnige geestelijkheid op den hals; ook het volk kwam tegen hem in opstand, waarop de overheden zich met de zaak moesten inlaten.
Hij begon zich nu met de opvoedkunde bezig te houden; omstreeks Paschen 1768 verscheen zijn Vorstellung an Menschenfreunde für Schulen, nébst dem Plane eines Elementarbuchs der Menschlichen Erkenntnisse, spoedig gevolgd door eenige andere geschriften, waarmee hij zich een europeeschen naam verwierf. De vorst van Dessau riep hem naar zijn hoofdstad en stelde hem in staat een modelschool in te richten, die den naam van Philantropium kreeg, en waarvan hij zelf de twee eerste jaren directeur was. Later hield hij zich beurtelings te Leipzig, Dessau, Halle en Maagdenburg op en vatte op het eind van zijn leven zijn oude plannen aangaande hervorming der wijsgeerige en godsdienstige begrippen zijns tijds weder op.
