Groot woordenboek der Nederlandse taal

Van Dale Uitgevers (1950)

Gepubliceerd op 01-01-2021

Omslag

betekenis & definitie

I. m., g. mv,

1. woelige beslommering, omhaal, drukte, inz. in toepassing op huishoudelijke zaken: zijn bezoek veroorzaakte de vrouw des huizes veel omslag en kosten; — niet veel (weinig, geen) omslag maken voor iem., niet veel bijzonders doen om het hem aangenaam te maken; — niet veel omslag maken met iem. of iets, er zonder complimenten mee handelen, er korte metten mee maken; — met weinig omslag of zonder omslag, zonder meer drukte te maken dan vereist wordt, (ook) zonder complimenten, zonder zich door beschroomdheid te laten weerhouden, kort en goed;
2. wijdlopigheid, breedvoerigheid van behandeling, omhaal van woorden: wat baat een omslag van bewijzen, wanneer men slechts zijn ogen behoeft te geloven?; zonder omslag, zonder omhaal van woorden, kort en bondig;
3. het veranderen in iets tegengestelds: de plotselinge omslag van het weer; een omslag in hun gezindheid;

II. m. en o. (-en),

1. (werktuigk.) toestel tot het aanbrengen van een draaiende beweging; inz. zwengel, kruk van een boor; ook van een slijpsteen;
2. (heelk.) doek, om een ziek lichaamsdeel geslagen, kompres;
3. omgebogen of overgeslagen rand of boord van een voorwerp: een zilveren schaal met brede omslag; — boord of rand, gemeenlijk van verschillende stof of kleur, of met borduurwerk voorzien, welke aan de hals, de mouwen enz. van kledingstukken bevestigd en bestemd is om omgeslagen of omgevouwen te worden, ook opslag en overslag geheten: een zwartfluwelen buis met blauwsatijnen omslagen;
4. omkleedsel, inz. een los bekleedsel of bedeksel van papier, perkament enz., om een boek, om losse papieren enz. geslagen om ze bijeen te houden enz.; — papieren dekblad van een ingenaaid boek;
5. papieren bekleedsel waarin brieven enz. worden gesloten, couvert; omslagje, o. (-s).

III. m. (-en), belasting naar rato hunner bezittingen, vermogens of inkomsten over de belastingschuldigen verdeeld: de invordering van de omslag der polderlasten.