Gepubliceerd op 21-06-2017

Hap

betekenis & definitie

1. in verschillende verbindingen die te maken hebben met het soldatenleven: de ouwe hap ‘dienstplichtigen die hun tijd bijna hebben uitgediend’ (tegenover de nieuwe hap‘jonge re- cruten die pas in dienst zijn’). Ouwe hapwordt tegenw. ook buiten soldatenkringen gebruikt voor ‘een stelletje ouwe rotten; de oude garde’. De hap van jan is een verzamelterm voor ‘het hele leger’. Met de slappe hap bedoelt men de soldaten die makkelijke baantjes hebben, of een eenheid met een soepele discipline.

Ook meer algemeen gebruikt voor ‘slappe boel’. De vette hapzijn de monteurs of de kok. Onder de parate hapverstaat men de parate troepen. De stiekeme hapis de ben. voor de inlichtingendienst. Buiten de gebruikelijke soldatencontext vinden we nog de hele hap‘alles’; rechtse hap‘rechtsdenkenden’.

Het woord hap,in de hierboven genoemde bet., is na de oorlog opgekomen. De meeste bronnen menen het te verklaren uit het letterwoord HAB (Hollands Aanvullingsbataljon), een term die gebruikt werd in Korea bij de Nederlandse afdeling van de strijdmacht der Verenigde Naties. De door Nederland ingezette troepen werden aldus aangeduid.

In de wandeling zou men het woord als ‘hap’ hebben uitgesproken. Endt en Frerichs betwisten deze stelling en denken eerder aan de bet. ‘een mondvol’, de door een beweging of daad tot groep gevormde hoeveelheid. Die verklaring lijkt ook aannemelijker, aangezien hapin de soldatentaal ook ‘eten’ bet. De hap van Janbet. ook ‘het door de dienst verstrekte eten’. Bovendien werd hapin de zin van ‘troep’ al lang voor de Koreaanse Oorlog gebruikt, nl. in Ned.-Indië. Trouwens, in de volkstaal kent men ook al lang de uitdr. voorde haphap zorgen‘voor het eten zorgen’. Bij de marine bet. een hap in elkaar trappen‘eten bereiden’. In hetzelfde slang ook nog afnokken met die hap‘ophouden daarmee!’

Toen ik hier in Indië zat dacht ik, als ik daar nog eens kan komen. Kon niet, die hele hap van Sukar- no zat er. (Jan Wolkers: De kus, 1977)

Hij zat jaren in de scene. Nog iemand van de ouwe hap. (René Appel: Spijt, 1989)

De ouwe hap van Veronica heeft dat nooit vreemd gevonden. (Nieuwe Revu, 08/02/90)

2. tussen een - en een scheet,tussendoor. In Vlaanderen zegt men tussen pot en pint.Zie ookscheet. ‘Dat is onze enige redding van de vergetelheid’, stelt het mannelijke duo in het blikseminterview tussen een hap en een scheet. (Oor, 30/05/92)