Gepubliceerd op 21-06-2017

Drukker(d)

betekenis & definitie

een - krijgen

Bargoense uitdr. voor ‘een gevangenisstraf of (in soldatentaal) een krijgstuchtelijke straf krijgen’. Afgeleid van Bargoens drukken‘gevangen zitten’. Al bij Koster Henke waar druk je voor?‘waarvoor zitje gevangen?’. Een haaie drukkerdis ‘een zware straf. Het suffix -er(d)is in het Bargoens erg frequent, vgl. bijv. klappert‘revolver’; snuivert ‘zakdoek’; zeperd‘tegenslag’ en vele andere. Een Bargoens syn. voor drukkerddat ook in soldatenterminologie opduikt, is douw. Zich druk-kenbet. (oorspr. in soldatenslang, maar nu ook daarbuiten) ‘zich proberen aan de dienst of een karwei te onttrekken, en dit zo onopvallend mogelijk’. Iemand die dit doet noemt men bijgevolg een drukker.Bij Van Dam vinden we nog de uitdr. een druk op zijn pet krijgen ‘gecorrigeerd worden; een of andere vorm van afkeuring of straf krijgen’, met als syn. o.a. de lui; zuuren van de muziek.De zegswijze zich drukkenmoet eigenlijk opgevat worden in de zin van ‘zich klein maken’, en is ontleend aan de (Duitse) jagerstaal: een haas drukt zichvoor zijn vijanden in het woud, zodat hij niet ontdekt kan worden. Drukker(d)in de bet. ‘uit-brander, straf komt ook in de Duitse soldatentaal voor (Druck),en wordt door Küpper afgeleid van de uitdr. unterDrück stehen‘onder dwang staan; onvrij zijn’.

Geweld, daar krijg-ie een drukker voor die je met je hele familie uit mot zitte om de tijd vol te make. (Willem van Iependaal: Polletje Piekhaar, 1935)

< >