Gepubliceerd op 21-06-2017

Baas

betekenis & definitie

1. - in eigen buik,op 14 maart 1970 trokken strijdbare dames, tijdens een vergadering van vrouwenartsen in Utrecht, hun bloesjes en truitjes omhoog om aan een verbaasd publiek deze slogan op het ontblote bovenlijf te laten lezen. Het was een speelse variant op de zegswijze baas in eigen huis.Deze meiden noemden zich Dolle Mina’s, als postuum eerbetoon aan Wilhelmina Drucker (1847 -1925), de oprichtster in 1889 van de Vrije Vrouwen Vereniging. Velen, ook feministen, klonk deze slogan toen nog agressief in de oren. Er was in die jaren veel te doen omtrent ‘abortus provocatus’ in Nederland. De praktijk was op dit punt veel liberaler dan de letter van de wet. Abortusklinieken werden zelfs oogluikend toegestaan.

Zo was er aan het Amsterdamse Oosterpark geruime tijd een toevluchtsoord voor in nood geraakte vrouwen uit andere landen. De Dolle Mina’s vonden dat de beslissingsmacht in handen van de zwangere vrouw moest worden gegeven. Zij moest zelf kunnen uitmaken of ze al dan niet zwanger wilde worden. Het abortus verbod was volgens hen gehuld in een mist van schijnheiligheid. De wetgever hanteerde immers een dubbele moraal: niet alleen ten aanzien van arm en rijk, maar ook seksueel tussen man en vrouw. De legalisering van abortus moest volgens deze rabiate feministen bepleit worden, niet alleen vanuit de vrucht - ieder kind heeft het recht gewenst te zijn - maar ook vanuit de zelfbepaling van de vrouw.

De kreet waarmee de dames het recht op abortus provocatus wilden afdwingen, werd vrij snel een gevleugelde uitdr., die meermaals geparafraseerd werd (baas in eigen broek; baas in eigen breinenz.).

Zij was het zelf, en alle retoriek over baas in eigen buik, hoe waar verder ook, kan niet verhullen dat ze hem iets heeft aangedaan, hem iets heeft ontnomen, het was ook zijn kind, het zou zijn kind zijn geworden. (Anja Meulenbelt: De bewondering, 1987)

De paus is bevreesd dat de wereldorganisatie de vrouw baas wil laten zijn over haar eigen buik en vroeg voor dat anti-abortusstandpunt de steun van islamitische fundamentalisten. (Vrij Nederland, 27/08/94)

Er zijn vrouwen die het geslacht van hun ongeboren kind laten bepalen, en het aborteren als het een meisje is. Klinkt niet sympathiek. Maar vergeet niet dat ons baas-in-eigen-buik ook velen onsympathiek in de oren klonk. (De Volkskrant, 14/10/94)

Want nu moeten allochtone vrouwen in de toekomst aan hun man vragen of ze geld voor de pil mogen. En dan is het gedaan met het Baas in eigen Buik-ideaal. (Opzij, juni 1995)

2. - Kolenbrander,zie ome Kolenbrander.