Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Robijn

betekenis & definitie

Robijn - edelsteen, de roodgekleurde, heldere variëteit van het mineraal korund. In slijpbare kwaliteit wordt het bijna uitsluitend gevonden in enkele streken van Birma (Mogoek), Siam (prov. Krat, Nawang, Tschana) en Ceylon. Het wordt gegraven uit leemlagen, waarin de steenen zich op secundaire ligplaats bevinden.

De zuiver karmijnroode steenen, „met de kleur van duivenbloed”, werden het meest gezocht en werden zeer duur betaald; vooral de grootere steenen zonder gebreken waren wegens de groote zeldzaamheid vele malen duurder dan diamant; terwijl reeds voor een r. ter grootte van een karaat het dubbele betaald werd, was een driekaraats robijn 10 X zoo duur als een even groote diamant. Deze kostbaarheid was aanleiding, dat herhaaldelijk getracht werd de steenen kunstmatig te vervaardigen. Voor het eerst gelukte dit gedeeltelijk door het verkitten (op welke wijze is niet bekend) van afval tot grootere steenen. Deze geregenereerde r. is echter geheel van de markt verdwenen sedert het gelukt is langs eenvoudigen weg r. van practisch elke gewilde grootte te maken voor den prijs van ƒ 0.10 per karaat ruw. Door gelijkmatig strooien van zuiver aluminiumoxydepoeder op een tafeltje, geplaatst in het warmste gedeelte van een vertikaal gestelden lichtgas-zuurstofbrander, groeit daar een peervormig kristal van korund.

Toevoeging van een weinig chroomoxyde aan het poeder verschaft daaraan de kleur van natuurlijken r. Sedert de verschijning van dezen synthetischen r. is de handel in echten r. zeer achteruitgegaan. Hoewel het in het laboratorium meestal mogelijk is, door gebruik te maken van de onvolmaaktheden, welke aan natuursteenen, zoowel als aan kunststeenen eigen zijn, de laatste te herkennen, is zulks bij ’t dragen geheel uitgesloten. Het publiek is daarom weinig geneigd voor echten r. nog den ouden prijs te betalen. Balasrobijn, rubis-balais, is geen r. maar robijnkleurige spinel. De steentjes, waarin de asjes draaien van horloges en andere fijne instrumenten, worden dikwijls robijntjes genoemd ; daaronder komen ook allerlei andere steentjes voor.