Nuttig effect - 1) bij een thermodynamisch kringproces de verhouding van de in mechanischen arbeid omgezette warmte tot de warmte, die opgenomen is uit het warmtereservoir van de hoogste temperatuur. Is het kringproces omkeerbaar, dan is het n. e. gelijk aan het verschil der absolute temperaturen van de beide warmtereservoirs (aan het eene wordt warmte ontleend, aan het andere warmte afgegeven), gedeeld door de absolute temperatuur van het warmtereservoir van hooge temperatuur. Bij een niet-omkeerbaar kringproces is het n. e. steeds kleiner dan deze verhouding.
Bij een stoommachine, waarbij de begindrukking van den stoom 25 atmosph. bedraagt, waarmede overeenkomt een temperatuur van 225° C, (498° abs.), en waarbij de condensor een temperatuur heeft van 40° C. (313° abs.), kan het n. e. nooit grooter zijn dan 0.37. Inderdaad is het echter veel kleiner, daar het proces nietomkeerbaar is.
2) In het algemeen bij een omzetting van energie het quotiënt van de energie, die verkregen wordt, en die, welke verbruikt is. In dien zin wordt b.v. van n. e. gesproken bij electromotoren of bij dynamo-machines.
