Maximiliaan (duits keizer) - M. I., Duitsch keizer, geb. 1459, gest. 1519, werd Roomsch koningin 1486. Gehuwd met Maria van Bourgondië, vertoefde hij veelal in de Nederlanden, wegens den oorlog met Frankrijk en den binnenlandschen strijd aldaar. Na den dood zijner gemalin (1482) regent voor zijn zoontje Filips, poogde hij de rust in de Nederlanden te herstellen met zeer wisselende kans (zoo werd hij in 1488 door de Bruggenaars 3 maanden gevangen gehouden); in 1489 keerde hij naar Oostenrijk terug en verdreef de Hongaren en later de invallende Turken uit zijn erflanden, waarbij hij in 1496 Tirol voegde (hem vermaakt). De vrede van Senlis met Frankrijk, 1483, bracht Artois en Franche Comté terug, het overlijden van zijn vader Frederik III in dat jaar hem de keizerskroon.
Een tweede huwelijk met Bianca Sforza, uit het Milaansche vorstengeslacht, sloot hij in verband met zijn oogmerk Noord-Italië weer aan het Duitsche rijk te voegen. Hiervoor trachtte hij de hulp der Duitsche vorsten te krijgen door aan hun wenschen naar meer zelfstandigheid toe te geven op de rijksdagen te Worms (1495) en Augsburg (1501), waar een soort van bestuurscollege voor !t rijk werd gevormd, later (1512) gevolgd door een indeeling in 10 kreitsen. Evenwel, zijn veroveringsplannen vonden niet den gehoopten steun, en de ondernemingen van 1496 tot 1500 met dat doel tegen Milaan, Frankrijk (inval in Bourgondië) en Zwitserland, mislukten. Evenzoo werd een tweede tocht naar Italië in 1508 door de Venetianen verhinderd. Daarop verbond hij zich met Spanje, Frankrijk en den paus (z.g.n. verbond van Kamerijk, 1508) tegen Venetië.
Verona en andere plaatsen werden genomen, maar een aanval op Padua mislukte. Later geraakte de keizer met Frankrijk in oorlog en moest bij den vrede te Brussel (1516) aan dit land Milaan, n.l. zijn aanspraken daarop, en aan Venetië Verona afstaan. Hij poogde zijn kleinzoon Karel, in 1516 koning van Spanje geworden, tot zijn opvolger te doen kiezen, waar de keurvorsten toen nog niet op ingingen. Te midden van allerlei oorlogsplannen stierf de keizer begin 1519 te Wels en werd in de hofkerk te Innsbruck begraven onder een geweldig monument met 23 levensgroote beelden zijner voorvaderen. M. II, Duitsch keizer, 1527—76, was de zoon van Ferdinand I en door zijn huwelijk met Maria van Spanje schoonzoon van Karel V. Aan hem gaven de keurvorsten verre de voorkeur boven den Spaanschen koning Filips II; in 1562 tot opvolger van zijn vader aangewezen, werd hij in 1564 keizer. In de toen alles beheerschende godsdienstzaken toonde hij zich zeer verdraagzaam; in Oostenrijk en Bohemen stond hij vrijheid van godsdienstoefening toe, Zijn regeering was in ?t algemeen een tijd van vrede, afgezien van den oorlog tegen de Turken, waarbij hij deelen van Hongarije in zijn macht kreeg.
