Manuel - naam van keizers van ’t Oost-Rom. rijk. Genoemd moeten worden: M. I. Komnenos, die in 1143 zijn vader Johannes II opvolgde. Ten einde vasten voet te krijgen in Italië bestreed hij eerst in bondgenootschap met Koenraad III van Duitschl. en Venetië Roger II van Napels, maar wanneer hem niet Ancona wordt afgestaan (1151), steunt hij den paus en de Noord-Ital. steden tegen de Hohenstaufen. Als hij Ancona bezet, komt hij in conflict met Venetië, dat met leede oogen de onderwerping van Dalmatië door M. had gezien.
M. moet nu zijn Italiaansche plannen laten varen (1177). Tegen de Seldsjoeken wist M. de Oostgrens van zijn rijk te handhaven. Hij stierf in 1180. — M. II Palaeologos, een jongere zoon van Andronikos IV, was in 1385 mederegent geworden van zijn vader, die hij in 1391 op volgde. Toen sultan Bajazed, na zijn overwinning bij Nicopolis (1396), de overgave van Constantinopel eischte, vertrok M., na aan zijn neef Johannes ’t bestuur van ’t rijk te hebben gegeven, naar West-Europa om hulp te zoeken, welke hij echter niet kreeg. De Turken, die door den strijd met Timoer verzwakt waren, sloten een overeenkomst met Manuel, waarbij deze Thessaloniki met omgeving terugkrijgen. In 1424 deed M. afstand van de regeering en trok zich terug in een klooster, waar hij in 1425 stierf.
