Kreta, Turksch Kirid, Italiaansch Candia, groot 8618 K.M.2, 352.000 inw. Grootste der Grieksche eilanden. Het scheidt de Egeesche van de Middellandsche Zee. Het bestaat uit drie hooge kalkmassieven, van W. naar O.: de Aspra Voena of Ori Madaras (de Leukas der Ouden), 2470 M., de Psiloritis (Ida), 2457 M., en de Lasithi (Dikte), 2160 M., die een groot deel van het jaar met sneeuw bedekt zijn.
Het gebergte daalt Z.-waarts steil, terwijl het N.waarts in een vruchtbaar heuvelland overgaat. De eenige grootere vlakte van het eiland is de Mesará, waardoor de Mitropolipotamos of Lethaos stroomt. De meeste beken hebben !s zomers geen water. De steile Z.-kust is havenarm, de N.-kust door talrijke baaien diep ingesneden. — Het subtropische klimaat is warm; het jaargemiddelde is 19° C., Januari 11°, Juli 25°. Er valt voldoende neerslag. — De bevolking bestaat uit Grieken. Hoofdmiddelen van bestaan zijn landbouw en veeteelt. Hoofdtak van den landbouw is de olijventeelt (jaarlijksche opbrengst 33.000 ton), verder carobboonen en verschillende soorten van Zuidvruchten, Johannesbrood, wijn en druiven. De veeteelt is het belangrijkste middel van bestaan in het hoogere bergland (1911± 400.000 schapen, 120.000 geiten, verder runderen, ezels, varkens, paarden).
Ook zijdeteelt. Industrieproducten zijn zeep van olijfolie, leder en kaas. De uitvoer in 1911 bedroeg ƒ 7.492.000, de invoer ƒ 10.239.000. De voornaamste exportartikelen waren olijfolie, rozijnen, carobboonen, wijn, zeep, sinaasappelen en geite- en schapehuiden. De havens werden in 1911 bezocht door 3.414 schepen, metende 1.811.865 ton.
K. behoorde vanaf 1669 aan het Turksche Rijk. Na een reeks van opstanden, maakte een interventie der mogendheden Engeland, Rusland, Frankrijk en Italië het in 1898 tot een autonomen staat, onder de soevereiniteit van den sultan. Tot Hoogen Commissaris werd een Grieksche prins benoemd. In 1908 verklaarde het zich een deel van het koninkrijk Griekenland en bij den vrede van 1913 werd het door Turkije aan Griekenland afgestaan.
