Houtsnede - de oudste vorm om voorstellingen door den druk weer te geven, die vanaf de Middeleeuwen, toen vermoedelijk nog alleen bidprenten en speelkaarten werden vervaardigd, de meest gebruikelijke wijze was om gedachten door middel van afbeeldingen uit te drukken en in willekeurige hoeveelheden te verspreiden. Eerst waren het prenten zonder tekst, maar later werden ook letterteekens in het houtblok gesneden, tot de uitvinding der boekdrukkunst, dat is het zetten en drukken met losse letters, dat tijdroovende insnijden van het schrift allengs overbodig maakte. Als zoodanig zijn het meest bekend de z.g. „biblia pauperum”, die op enkele uitzonderingen na in blokdruk zijn uitgevoerd. Om een h. te verkrijgen werd de verlangde voorstelling in spiegelbeeld op een plankje van perenhout, met overlangsche nerf of vezel, geteekend, en daarna het vleesch, dat zijn de partijen die op den afdruk wit moeten voorkomen, met een mesje weggesneden.
Het hout en de bewerkingswijze waren niet voor het aanbrengen van détails geschikt en de oude h. kenmerkt zich dan ook hoofdzakelijk door krachtige zwarte lijnen op lichten grond. Vandaar dat zij in ’t algemeen een primitieven indruk maakt. Sommige houtsnijders werkten ook wel op tegenovergestelde wijze, door de lijnen der figuren in het hout te snijden, zoodat van zoo’n houtblok een afdruk met figuren in lichte lijnen op donkeren grond werd verkregen. Deze methode, die ook vaak in metaalplaten werd uitgevoerd, maakte meerdere détailleering mogelijk, welke versieringen niet met het mes werden ingesneden, maar meestal op decoratieve wijze in den ondergrond werden geponst. De h. kan uiteraard slechts in één kleur worden uitgevoerd, maar door het aanbrengen van passende tint- en kleurvakken over den afdruk wordt toch een fraaie kleurenwerking verkregen. Vooral de Japanners hebben op die wijze smaakvolle resultaten bereikt, evenals de Italianen.
In de Noordelijke landen werden de h. meer met de hand ingekleurd; de bekende kinderprenten op de meest primitieve wijze door de verf met behulp van mallen over de afbeeldingen te sausen. De smaakvolste zijn de clair-obscur-drukken. Vanaf ’t laatst der 16de eeuw moest de h. haar hoofdplaats als graphische kunst aan de kopergravure afstaan, terwijl zij een eeuw later in geheel anderen vorm, als houtgravure, herleefde. In den tegenwoordigen tijd wordt zij weer met succes door verscheidene kunstenaars beoefend. Zie ook PRENTKUNST.
