Dumfries - 1) graafschap in Z.W.-Schotland, heeft een oppervl. van 2800 K.M.2 en bijna 73.000 inw. Op vele plaatsen wordt in den bodem steenkool en lood gevonden. De oppervl. is sterk golvend en in de hoogere gedeelten kaal; hoogste punt in ’t N. 700 M.; de rivierdalen zijn meestal vruchtbaar. De rivieren, die alle in Z.-O. of Zuidel. richting stroomen, zijn zeer rijk aan zalm.
Behalve in de hoogere gedeelten is het klimaat zacht en regenrijk. Veeteelt is het hoofdmiddel van bestaan. Slechts een klein gedeelte van den bodem wordt voor landbouw gebruikt. De industrie bestaat hoofdzakelijk uit katoenspinnerijen en lakenfabrieken.
2) hoofdstad van het gelijkn. graafsch., Z.W.-Schotland, aan den linkeroever van de Nith; 17.000 inw.; marktplaats, vooral van rundvee en varkens; verder is er katoen-, ijzer- en leerindustrie.
