Batterij, 1) (electr.) samenstelling van een aantal cellen. Naarmate de cellen primaire elementen*, accumulatoren*, enz. zijn, spreekt men van primaire b., accumulatoren-b., enz. Heeft iedere cel een spanning van E Volt en een inwendigen weerstand van R Ohm en schakelt men n cellen achter elkaar of in serie, d.w.z. met iedere pool aan de ongelijknamige pool van een aangrenzende cel, dan heeft de b. eene spanning van n.E Volt en een inw. weerst. van n. R Ohm. Men kan de cellen ook naast elkaar of parallel schakelen, d.w.z. alle +polen met elkaar en alle -polen met elkaar verbonden. In dat geval blijft de spanning van de b. gelijk aan die van één cel (E Volt), doch is de inw. weerst. van de b. slechts R/n Ohm. Hetzelfde bereikt men door één grootere cel van n x zoo geringen inw. weerst. te gebruiken; de parallelschakeling wordt dan ook alleen toegepast, indien geen cel beschikbaar is, waarvan de inw. weerst. klein genoeg is. Gemengde schakeling van eene b. is het achter elkaar schakelen van eenige gelijke groepen van naast elkaar verbonden cellen. — Centrale b. in een centraal telefoonbureel* volgens het centralebatterijsysteem, is de b., welke uitsluitend in het centr. bureel voorkomt en vandaar uit de microfonen, ook die van de toestellen der aangeslotenen, van stroom voorziet. De centrale b. dient tevens voor het bewegen der relais* en voor alle lampsignalen. — Locale b. Bij het magneto-telefoonsysteem bevindt zich, in tegenstelling met het centr. b. systeem, een locale b. in ieder toestel, teneinde de microfoon van stroom te voorzien. In de telegrafie noemt men locale b. de b., die geschakeld is in een localen stroomloop (binnen hetzelfde kantoor), waarin ook het toestel is verbonden. Deze locale stroomloop wordt gesloten en verbroken door het anker van een relais, waarvan de omwindingen door den lijnstroom doorloopen worden. — Gemeenschappelijke b. noemt men in de telegrafie de b., welke dient voor meer dan één telegraafdraad, waarop het kantoor eindkantoor is.
2) (krijgsk.). In het algemeen eenige (meestal 2 tot 6) vuurmonden van dezelfde soort en hetzelfde kaliber, onder één commando vereenigd. Ook: onderdeel van een regiment veldartillerie. Men spreekt bij de Ned. Veld-art. van dubbelbatterijen, die in tijd van vrede onder een kapitein staan, doch in het gevecht worden gesplitst in een b. A. en een b. B, elk van 3 stukken en bestaande uit een gevechtsb., een gevechtstrein en gezamenlijk bezittende een bagagetrein. Dikwerf gaat de naam „batterij” over op de geschutsopstelling, bijv. kustbatterij, vestingbatterij, belegeringsbatterij, enz. Hierbij wordt dan onder eene b. in het algemeen verstaan een klein, permanent of semi-permanent versterkt werk, of wel eene veldversterking, bestemd voor de opstelling van geschut, met uitsluitend eene artillerie-bezetting. Geschutsopstellingen voor één stuk worden geschutstanden genoemd. Fig. 1 geeft een voorbeeld van eene batterij voor twee stukken veldgeschut. Fig. 2 eene dergelijke opstelling achter een dijk. Onder eene royale of generale b. werd in de 16e eeuw verstaan eene batterij, waarin het aanvallend geschut werd verzameld, bestemd om de vuurmonden van eene belegerde vesting te demonteeren.
