Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 16-06-2020

Stuart

betekenis & definitie

Schots geslacht. Door het huwelijk van Walter Fitzalan Stewart (erfelijk hofmeester aan het Schotse hof) met Marjorie, de dochter van koning Robert I Bruce, kwam hun zoon Robert (II) als eerste Stuart op de Schotse troon (1371).

Jakobus IV (1488-1513) huwde met Margareta, zuster van de Engelse koning Hendrik VIII, waardoor de verbinding ontstond tussen de huizen Tudor en Stuart, waaraan Maria Stuart, Jakobus’ kleindochter, haar aanspraken op de Engelse troon ontleende. Maria’s zoon Jakobus VI (1567 — 1625) werd na de dood van Elizabeth I (1603) dis Jakobus i tevens koning van Engeland. Met onderbreking in de periode-Cromwell (1649-60) regeerde het huis Stuart over beide landen tot 1688, in welk jaar Jakobus II werd verdreven en de kroon werd aangeboden aan diens dochter Maria en haar echtgenoot Willem m van Oranje. De rooms-katholieke nakomelingen van Jakobus ii werden door de Act of Settlement van de opvolging uitgesloten. Na de dood van Willem in regeerde diens schoonzuster Anna (1702—14), die kinderloos overleed. Jakobus’ zoon, Jakobus (lIl), the old pretender, stierf in 1766.

Diens oudste zoon, Karel Eduard, the young pretender, overleed kinderloos in 1788. Karels jongste zoon, Hendrik Benedictus, leefde als kardinaal-aartsbisschop van York tot 1807. Met hem stierf het geslacht Stuart in de mannelijke linie uit.LITT. G.Donaldson, Scottish kings (1967); A.C. Addington, The royal house of Stuart (1969); A. Fraser, Mary, queen of Scots (1969); E.Linklater, The royal house of Scotland (1970).

< >