Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 16-06-2020

stralen

betekenis & definitie

(straalde, heeft en is gestraald),

1. licht uitzenden; van iemands ogen of blik: haar ogen straalden; van het gelaat of de gehele houding: zij straalde van levenslust; (abs.) zich zichtbaar zeer gelukkig voelen;
2. (natuurkunde) van een kracht: zich op een afstand laten voelen, zich rechtlijnig door de ruimte voortplanten;
3. als licht uitschijnen; de sympathie die uit haar ogen straalde;
4. bij een examen afgewezen worden: hij is gestraald;
5. methode om giet-, roest- of walshuid of verflagen van een metaal te verwijderen (e).

(e) De voor stralen gebruikte machines werken op perslucht, waterdruk of met een centrifugale kracht, die een straalmiddel met grote kracht tegen een voorwerp slingeren, waardoor een schurende werking ontstaat. Als straalmiddel werd vroeger veel scherp zand of rivierzand gebruikt; dit zgn. zandstralen is in Nederland en België in 1957 verboden wegens silicosegevaar. Tegenwoordig zijn vervangingsmiddelen met minder dan 1 % Si02 (vrij kwarts) in gebruik. In gesloten cabines met terugwinning van het straalmiddel gebruikt mén vaak straalkorrels van wit gietijzer (staalgrit). De perslucht-straalapparaten onderscheiden zich in de aanvoer van de straalkorrels. Deze kan plaatsvinden door aanzuigen, vrije val in de luchtstroom en door de luchtdruk zelf.

De overdruk varieert van ca. 0,2—0,7 N/mm2 (2—7 at). Waterdruk-straalapparaten werken met een overdruk van ca. 10 N/mm2 (100 at). De hoeveelheid water is ca. driemaal zo groot als die van de straalkorrels. Door een roostervloer wordt het watermengsel opgevangen en via afscheiders weer afzonderlijk teruggevoerd. Centrifugaal-straalapparaten werken met een omwentelingssnelheid van 2200/min. De straal kan met deze apparaten niet gericht worden, ➝shotpeening.