Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

klank

betekenis & definitie

m. (-en),

1. (in het algemeen) geluid of een bepaald geluid als iets waarneembaars: met (veel) —, met veel gerucht; (gew.) met — buitenvliegen, vierkant eruitgegooid worden; met — buitensmijten, vierkant eruitsmijten, de deur uitgooien;
2. (m.n.) geluid dat ontstaat door regelmatige trillingen, toon: een schelle, een heldere —;
3. datgene waardoor een geluid zich karakteristiek onderscheidt van andere geluiden (e): deze — is veel voller; warme klanken; die piano heeft een goede —; vandaar in toepassing op wat geluid voortbrengt: de van hout, van metaal, van bakstenen, m.n. die men hoort als men ertegen slaat; de — van een viool, een klarinet, de specifieke wijze waarop zij klinken; de — van (het) geld vermag veel, met geld krijgt men veel gedaan;
4. (mv.) muziek of zang: klanken en kleuren;
5. het geluid van gesproken woorden en van de samenstellende delen daarvan: rijm is gelijkheid van —; sommige woorden hebben een expressieve —; (fig.) zijn naam heeft een goede (op dat gebied), hij is bekend als een bekwaam persoon, een deskundige, hij wordt met ere genoemd;
6. gearticuleerd spraakgeluid: een woord is een opeenvolging van klanken; de — h; dat zijn voor mij maar klanken, geluiden waarmee ik geen zin kan verbinden, het zegt mij niets;
7. spraakgeluid of geheel van zulke geluiden met betrekking tot de gedachte-inhoud, soms vrijwel gelijk aan woord: dat zijn allemaal bekende klanken; geen — kwam over zijn lippen; ijdele, holle klanken, nietszeggende woorden, of woorden waarmee men niets bereikt;
8. in verb. met de gedachte aan harmonie spreekt men ook fig. van de klank van kleuren.

(e) Een klank is in het algemeen een complex van gelijktijdig klinkende tonen, opgewekt door één en hetzelfde trillingsverschijnsel, waarbij het aantal tonen, hun frequentie en relatieve sterkte variëren al naar gelang de aard van de geluidsbron, maar voor iedere geluidssoort een bepaalde karakteristieke waarde bezit. Deze wijze van gelijktijdig klinken is te onderscheiden van die van een akkoord: de componenten van het complex versmelten immers volkomen tot één klank, →boventoon, →formant, →timbre, →toon.