Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 29-06-2020

formant

betekenis & definitie

[Lat. formare, vormen], m. (-en), (akoestiek) piek in het spectrum van een klank, m.n. voortgebracht door de menselijke stem of een muziekinstrument.

Formanten zijn in hoge mate bepalend voor het timbre. Bij de akoestische frequentieanalyse van b.v. de aa-klank blijkt dat, in grote trekken onafhankelijk van de toonhoogte, de energieverdeling over de boventonen steeds zodanig is dat die boventonen die binnen enige welomschreven frequentiegebieden (zgn. formanten of formantgebieden) vallen het sterkst zijn. Men spreekt hier van vaste formanten. Is steeds een boventoon van bepaald rangnummer de energierijkste, dan spreekt men van een meelopende formant.

Het spectrum van een vocaal wordt vooral gekarakteriseerd door twee formanten, die voor iedere vocaalnuance eigen vaste plaatsen in het spectrum hebben, die samenhangen met pieken in de resonantiecurve van de keel-, monden neusholte in de bijbehorende stand. Bij muziekinstrumenten bepalen factoren als boringvorm en klankkastvorm en materiaal de ligging der formanten van de voortgebrachte klanken, zie fonetiek.