Uitgestorven aapmensachtig wezen, hoofdzakelijk bekend van een fossiel van 4,4 miljoen jaar oud, gevonden in Ethiopië
In 1994 meldde de Amerikaanse paleontoloog Tim White de vondst van een nieuwe primitieve hominine bij Aramis, in de Afar-regio in Ethiopië, maar pas in 2009 werd het fossiel volledig beschreven door een groot internationaal team. In totaal ging het om 110 specimens, waaronder een vrij compleet skelet van een vrouwelijk individu, naar schatting 120 cm lang en met een lichaamsgewicht van 50 kg. De soort werd Ardipithecus ramidus (“Ardi”) genoemd.
Naast A. ramidus wordt nog een tweede soort onderscheiden, A. kadabba, die ouder is (5,6 miljoen jaar), maar minder compleet (alleen enkele tanden, kiezen en fragmenten van schedelbeenderen). A. kadabba zou ook een voorloper (chronospecies) kunnen zijn van A. ramidus, in een doorgaande evolutionaire lijn (anagenese). Tim White heeft voorgesteld dat Australopithecus (3,5 miljoen jaar oud) via anagenese uit Ardipithecus ontstaan is, waarbij Australopithecus anamensis (4,2 miljoen jaar oud) een overgangsvorm zou zijn naar A. afarensis.
Een van de meest opvallende kenmerken van Ardipithecus is de voet, die een zeer grote hallux-abductie heeft. Ardi kon met zijn voet waarschijnlijk takken vastgrijpen, iets wat duidt op een levenswijze in de bomen, hoewel de rest van het skelet duidelijk tekenen vertoont van rechtop lopen zonder knokkelgang. Het is mogelijk dat Ardipithecus een gedeeltelijk arboreale levenswijze had. Het hersenvolume van Ardipithecus is vergelijkbaar met dat van een chimpansee.
Van de drie oude hominine fossielen (Sahelanthropus, Orrorin en Ardipithecus) is Ardi verreweg de meest complete; anderzijds is er vanwege de vele mensaap-kenmerken steeds discussie of Ardi wel tot de homininen gerekend moet worden.
