(Gr. Hekate = in de verte werkende), oude Griekse godin van het geslacht der Titanen, dochter van Zeus, Demeter of Perses.
Toen de Titanen rebelleerden tegen Zeus, was zij de enige die hem trouw bleef. Zij werd daarom beloond met de macht over hemel, aarde en zee; tevens godin der onderwereld en geïdentificeerd met Persephone. Ook godin der nieuwe maan, en als zodanig gelijkgesteld met Artemis Phoebe. Vooral was zij de godin van hekserij en toverkunst. Zij was de beschermster van toverkollen die zij hielp bij het brouwen van hun mengsels. Begeleid door zwarte blaffende honden waarde zij rond over de grafsteden. Spoken en geesten riep zij op uit de onderwereld om de mensen schrik aan te jagen. In tempels werd zij weinig vereerd, doch men plaatste haar beeld met drie lichamen of hoofden (wegens de drie fasen van de maan) vooral op driesprongen. Vandaar haar Latijnse bijnaam: Trivia (= van de driesprong). Men offerde haar zwarte lammeren, honden en honig.ICONOGRAFIE In de Griekse beeldende kunst werd zij voorgesteld in een enkelvoudige gedaante bijv. in sculpturen van Myron en Naucydes. Het eerste Hecatebeeld in de vorm van drie gestalten, is het verloren gegane beeld van Alcamenes (5de eeuw v.C.) op de Acropolis. Talrijke kleinere Hecate-groepcn zijn bewaard gebleven, waar de godin is weergegeven, in een groep van drie afzonderlijke vrouwenfiguren, in chiton gekleed, ruggelings gegroepeerd rondom een ronde pilaar. Gewoonlijk heeft zij een brandende fakkel in de hand, aan haar voeten een hond met opgeheven kop. In Leiden bijv. bevindt zich een dricstaltige Hecate, wsch. een Romeinse copie van het beeld van Alcamenes. Met één lichaam en drie hoofden is zij afgebeeld op het altaar van Pergamon (ca. 170 v.C.). In enkelvoudige gedaante ziet men haar op Griekse vazen en munten. Haar attributen zijn naast de fakkel, ook de slang, gesel, dolk, sleutel, zwaard, en op het hoofd draagt zij soms de ‘kalathos’, een hoge gevlochten korf, of de maansikkel.
Zie Titanen, Zeus, Demeter, Perses, Artemis
