Griekse godin van de jacht, dochter van Zeus en Leto, tweelingzuster van Apollo. Haar oudste functie, nl. heerseres over het wild, is waarschijnlijk van voorgriekse oorsprong.
Zelve ook jageres bij uitstek, jaagde zij, vergezeld van haar nimfen, in de bergen en wouden van Arcadië en Lacedaemon, doch daarnaast was zij in vele opzichten het evenbeeld van haar broeder Apollo: ook zij trad straffend op tegen wetsovertreders en doodde hen met haar pijlen, bijv. de hoogmoedige Niobe. Ontoegankelijk voor de liefde, bleef zij de maagdelijke godin en was in het bijzonder de schutse der kuisheid (zie Actaeon). Ook de vrouw in barensnood ondervond haar bescherming (zie Ilithyia). Zoals haar broer als zonnegod werd vereerd, beschouwde men haar als maangodin. In bepaalde streken werd haar een geheel eigen karakter toegedacht:in Sparta bijv. was haar titel Artemis Orthia, en werd zij meer gevreesd om haar straffen, dan bemind om haar zegenbrengende invloed. Haar dienst was in Sparta ruw, aanvankelijk bracht men haar mensenoffers. In het Oosten werd zij beschouwd als vruchtbaarheidsgodin, en als zodanig vooral vereerd in haar vermaard heiligdom te Ephese. Op Aegina stelde men haar gelijk met Aphaea; bij de Romeinen werd de Italische Diana met haar vereenzelvigd.ICONOGRAFIE De archaïsche kunst stelt Artemis voor als de heerseres der dieren. Zo ziet men haar tronend tussen het wild afgebeeld op een Corinthisch alabastrum (7de eeuw v.C.) van Dolos; soms is zij de maangodin met een halve maan in het haar, of met een fakkel in de hand zoals op een munt van Pagae. Reeds vroeg w'ordt de godin ook afgebeeld als jageres; op een vaas uit Melos (7de eeuw v. C.) te Athene, ziet men Artemis van boog en pijlkoker voorzien, terwijl ze met de rechterhand een hert bij de hoorns vasthoudt. Op dc Parthenonfries troont zij temidden van andere goden. Een Artemisbeeld uit Pompeii vertoont de godin in een lang, Ionisch gewaad; het beeld is een copie van een Grieks origineel uit de 5de eeuw. Bekend is voorts de Diana van Gabii in het Louvre (wijst op Praxiteles 4de eeuw v. C.): de godin staat in losse houding en maakt met een hand haar kleed op de schouder vast. Waarschijnlijk van Leochares is de z.g. Diana van Versailles, eveneens in het Louvre (4de eeuw v.C.):het beeld stelt de godin voor als een snelle jageres, met opgeschort gewaad en vergezeld van een hert. De Diana van Ephese wordt als vruchtbaarheidsgodin voorgesteld met vele borsten; ook op Pompeiaanse fresco’s ziet men meermalen Artemis afgebeeld, o.a. met Actaeon. Uit later tijd:de schilderstukken van Coreggio, Rubens, Boucher, Corot en de beelden van Goujon, Houdon, Miiles en Falquières.
Zie Zeus, Leto, Apollo, Niobe, Actaeon, Ilithyia, Aphaea, Diana
