Gepubliceerd op 01-12-2020

smog

betekenis & definitie

dikke mist waarin hoge concentraties fijne deeltjes zweven, b.v. zwaveldioxide en andere vooral bij de verbranding van kolen vrijkomende verontreinigingen. Het woord smog is gevormd door samentrekking van de Engelse woorden smoke (rook) en fog (mist).

Een smogsituatie kan vooral optreden in de winter, wanneer bij weinig wind en andere ongunstige meteorologische omstandigheden geen verspreiding, maar uitsluitend ophoping van luchtverontreiniging plaatsvindt. De hoogste concentraties luchtverontreinigingen tijdens smogsituaties zijn in 1952 waargenomen in Londen met uurgemiddelde waarden voor zwaveldioxide van 5 mg/m3 en voor stof van 10 mg/m3. De gevolgen waren zeer ernstig, vooral voor oudere personen met hartkwalen of aandoeningen aan de luchtwegen zoals bronchitis en emfyseem. In één week bedroeg de sterfte ca. 2500 personen (tegen 850 normaal). Het totaal aantal slachtoffers werd op 4000 geschat. De meeste klachten hadden betrekking op pijnlijke en tranende ogen, benauwdheid, keelpijn, hoesten, hoofdpijn, misselijkheid en braken.

De eerste smogsituatie van enige omvang heeft zich voorgedaan in 1930 in het Maasdal in de buurt van Luik (België). Ten gevolge daarvan zijn ca. 60 mensen om het leven gekomen. In 1948 overleden 17 personen tijdens een zware smog in de plaatsjes Donora en Webster (vs). De laatste ernstige smogsituatie vond plaats in Londen in 1962, waarbij het aantal doden werd geschat op 700. Sindsdien is in Londen het beeld van de luchtverontreiniging, mede onder invloed van de Clean Air Act van 1956, vergelijkbaar met dat van de andere Europese steden. In 1962 zijn ook in Rotterdam bij zeer dichte mist hoge concentraties zwaveldioxide en standaardrook (stof) gemeten (1500 pg/m3 resp. 500 pg/ m3). Deze hoge concentraties veroorzaakten wel veel klachten, maar leidden niet tot een hoger sterftecijfer.

De naam smog wordt ook wel gebruikt om fotochemische luchtverontreiniging (fotochemische smog) aan te duiden. Dit is ten onrechte, omdat fotochemische luchtverontreiniging in tegenstelling tot smog juist optreedt bij mooi zonnig weer en resulteert in een totaal ander type van luchtverontreiniging.

< >