Ned. waddeneiland, tevens gemeente in de provincie Friesland, 168,88 km2 waarvan 38,73 km2 land. Op het eiland komt een aantal staatsnatuurreservaten voor, die alle worden beheerd door de Dienst der Domeinen.
Het Natuurreservaat Schiermonnikoog Westpunt omvat het westelijk gedeelte van het eiland en is ca. 100 ha groot. Er zijn begroeide duinen, vochtige duinvalleien en brakke en zilte kwelders, met rijke flora en fauna. Achter de dijk die de Westerkwelder van de Waddenzee scheidt, heeft zich een zoetwaterplas gevormd, waarvan de oevers met riet zijn begroeid. Plas en omgeving vormen een waardevol broedbiotoop voor diverse soorten water- en moeras vogels.
Het Kapeglob is een 16 ha groot gebied ter weerszijden van het Jacobspad op Schiermonnikoog. Het bestaat uit vochtige duinvalleien met interessante flora.
De Kobbeduinen omvat het oostelijk gedeelte van het eiland Schiermonnikoog met een aansluitend deel van het waddengebied. Het is totaal 2400 ha groot en bestaat uit aaneengesloten, begroeide duinformaties met zoete en brakke duinvalleien, brede strandvlakten met losse duingroepen en zilte kwelders en slenken.
Het gehele eiland heeft sinds 1983 de status proefgebied nationaal park.
