Gepubliceerd op 01-12-2020

overbejaging

betekenis & definitie

het zo sterk op een diersoort jagen, dat daardoor de aantallen van de soort dalen beneden het gewenste niveau. Het is niet altijd gemakkelijk vast te stellen of werkelijk van overbejaging sprake is.

1. Het is vaak moeilijk inzicht in de werkelijke aantallen van een soort te krijgen; bovendien varieert de grootte van een populatie van jaar tot jaar van nature aanzienlijk.
2. Wanneer een bejaagde soort sterk in aantal achteruitgaat, zijn dikwijls meer factoren in het spel, waarvan de belangrijkste de achteruitgang van de kwaliteit van haar milieu is.
3. Bij een als schadelijk beschouwde soort zal de landgebruiker een lager aantal als gewenst niveau zien dan de natuurbeheerder.

Een van de bekendste voorbeelden van een door overbejaging uitgeroeide soort is de Amerikaanse trekduif. Rond 1850 kwamen zij nog bij miljarden in grote kolonies voor in de vs. Bij duizenden werden de vogels geschoten en de nesten uitgehaald, tot er in 1880 nog maar enkele duizenden over waren en de jacht gestaakt werd, omdat deze niet meer loonde. Toen kon de soort zich echter niet meer herstellen; in 1894 werden de laatste nesten gevonden en in 1914 stierf de laatste trekduif in de dierentuin van Cincinnati.

Dikwijls wordt een soort schadelijk wanneer in zijn leefgebied de landbouw wordt uitgebreid. Dat is dan weer reden voor de mens om de dieren te vervolgen. Deze combinatie van vervolging en biotoopverlies heeft vele soorten uitgeroeid (carolinaparkiet in het zuidoosten van de vs). Wanneer een diersoort een geschikt milieu vindt, zal zij dikwijls onuitroeibaar zijn (b.v. de vos in Nederland). Soorten die eeuwenlang onuitroeibaar leken, kunnen echter door achteruitgang en versnippering van hun leefgebieden binnen enkele jaren kwetsbaar worden. Kleine, geïsoleerde populaties sterven snel uit door inteelt of enkele slechte seizoenen. In dergelijke situaties kan jacht wel degelijk een gevaar voor uitroeiing inhouden.