milieu gekenmerkt door de overgang (→ gradiënt) tussen twee toestanden. Hierbij kan men onderscheid maken tussen scherpe en vage grenzen.
Scherpe grenzen (‘limes convergens’) vindt men in landschappen met veel milieuveranderlijkheid, zoals bij het cultuurlandschap (akkers, wegen enz.), of, bij meer natuurlijke situaties, op plaatsen met grote wisselingen tussen nat en droog (rivieroevers, stranden) of tussen zout en zoet (schorren, slikken). Zulke milieus worden gekenmerkt door weinig soorten die er echter in overvloed zijn. Vage grenzen (‘limes divergens’) komen voor in gebieden met geringe milieudynamiek, zoals bij de geleidelijke overgang van grasland naar bos. Levensgemeenschappen in zulke gebieden zijn dikwijls zeer soortenrijk, maar deze soorten komen vaak maar in klein aantal voor. Door ontginning en ruilverkaveling zijn in de 20e eeuw in deze gebieden veel van de vage grenzen letterlijk rechtgetrokken.
