(Geusinger Veld), Ned. natuurgebied gelegen in de gemeenten Dwingeloo en Ruinen; groot 1060 ha. De Dwingelose Heide is van de eens zo uitgestrekte Drentse heide het laatst overgebleven heidegebied van enige omvang.
Het is thans eigendom van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland. Samen met de aangrenzende Kraloër Heide omvat het ca. 1500 ha. Het gebied wordt aan de noordzijde begrensd door de Staatsboswachterij Dwingeloo, aan de westzijde door de zgn. Anserdennen, eigendom van Natuurmonumenten. De in het oosten gelegen Kraloër Heide werd in 1941 onteigend ten behoeve van het natuurbehoud: het is nu een staatsnatuurreservaat. In de uitgestrekte heidevlakten liggen ca. 400 plassen.
In enkele daarvan zijn kokmeeuwenkolonies gevestigd. Sommige vennen bevatten helder water op een zandbodem; andere plassen zijn door vervening ontstaan en bevatten voedselarm, bruin veenwater. De Dwingelose Heide behoort tot de vochtige heidetypen; er komen uitgestrekte dopheidevelden voor. Deze vegetaties zijn in Noordwest-Europa, in Frankrijk en in België en NoordwestDuitsland vrijwel alle door ontginning verdwenen.De Dwingelose Heide wordt beweid door een 400 stuks tellende kudde Drentse heideschapen, hetgeen voor de instandhouding van de heide van veel belang is. Uit cultuurhistorisch oogpunt is de instandhouding van dit schaperas van belang. Naast begrazing door schapen wordt voor het beheer van de heide gebruik gemaakt van maaien, plaggen en branden van bepaalde heidepercelen.
De Dwingelose Heide werd in de tijd van de grootscheepse heideontginningen als natuurgebied behouden, dank zij het initiatief van M.W.Beyerink: uit de in 1927 nog aanwezige twaalf heidevelden (inventarisatie van de Ned. Heidemaatschappij) zou er een in oorspronkelijke staat moeten worden gehouden. Ook een bekend bevorderaar van de ontginningen in Drenthe, H.Smeenge, stelde zich achter het plan, en wekte vele boeren op hun percelen te verkopen. Een geldinzameling door Natuurmonumenten bracht f 74000,op ten behoeve van de Dwingelose Heide. De eerste aankoop vond plaats in 1928. Voor het gebied worden plannen ontwikkeld om te komen tot een Nationaal Park Dwingelderveld. Behalve het heidegebied zal o.a. de Staatsboswachterij Dwingeloo, ontstaan uit een vroegere heideontginning, daarbij worden betrokken.
