de kleinste aërosolen die in de atmosfeer voorkomen. Zij hebben een diameter van 0,001-0,1 pm.
Het aantal van deze submicrone aërosolen varieert van enkele duizenden deeltjes per kubieke centimeter in schone lucht tot 100 000 deeltjes per kubieke centimeter langs een secundaire verkeersweg. In een autoverkeerstunnel kan de concentratie oplopen tot enkele miljoenen deeltjes per kubieke centimeter. Het verkeer is een belangrijke bron van aitkenkernen. De emissie wordt geschat op circa 9 x 1015 deeltjes per voertuig per afgelegde kilometer. Ook bij fotochemische luchtverontreiniging worden aitkenkernen gevormd, waardoor de lucht heiig wordt. Aitkenkernen coaguleren sneller dan de grotere aërosolen. De naam is afgeleid van hun ontdekker, de Schot John Aitken (1839-1919).
