Repartitiestelsel (repartitie: verdeling naar verhouding), stelsel ten tijde van de Noordnederlandse Republiek, waarbij elk gewest de betaling van een zeker deel van de troepen voor zijn rekening nam. Men sprak van troepen ter repartitie (of op repartitie) van een bepaald gewest.
Na het vertrek van → Leicester (1587) werd op verzoek van Holland de betaling van de soldaten tot een provinciale zaak gemaakt. Het aldus bestede bedrag zou het gewest in rekening mogen brengen bij het voldoen van zijn bijdrage in de algemene kosten van de Republiek. Uit oogpunt van militaire doelmatigheid was het stelsel niet praktisch. De maatregel vergrootte de gewestelijke soevereiniteit. Bovendien ontstond de opvatting dat het Unieleger uit zeven legers bestond en dat de troepen in bijzondere betrekking stonden tot hun betaalheren. Dat werd nog bevorderd doordat de gewesten zelf de officieren tot en met de rang van kolonel aanstelden. → Patentrecht; Eerste → Grote Vergadering.
