Gewoonte - is een door een levend wezen verworven neiging om in bepaalde omstandigheden een bepaalde handeling te verrichten, die dan met een zeker gemak verloopt. Staat tegenover een instinctieve tendenz; dit is een aangeboren drang tot handelen, terwijl de g. verkregen worden.
Zij doen zich voor op het gebied van kennen, voelen en begeeren, zoowel bij dieren als menschen. Gewoontevorming geschiedt volgens de wetten van het leeren; veel licht hieromtrent hebben de dierexperimenten verspreid.
Een vrij algemeene theorie, reeds aan Aristoteles bekend, legt vooral den nadruk op de herhalingen, waardoor in het zenuwstelsel banen van geringeren weerstand ontstaan, zoodat wanneer dezelfde omstandigheden zich voordoen, dezelfde verrichting krachtens associatie als vanzelf weder volgt. Tegen deze leer worden meerdere bezwaren te berde gebracht: herhalingen mogen voor de gewoontevorming noodig zijn, zonder den invloed van andere factoren, inzicht en streving, zijn ze onvoldoende. ➝ Gewoontevorming.v. d. Veldt.
