Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 24-04-2019

Contract

betekenis & definitie

Contract - (Ned. Recht), rechtsterm, niet voorkomend in de Ned. wet (➝ Overeenkomst). Het begrip c. doelt van ouds op die overeenkomst, welke niet in de vervulling van vormen (zooals in het Klassieke Recht der Romeinen), doch enkel in de wederzijdsche toestemming bestaat (in het Ned.

Recht zijn alle overeenkomsten aldus „consensueel”); bovendien doet het bij voorkeur aan wederkeerigheid van verbintenissen denken; vgl. de te veel gesmade opmerking van Napoleon, dat schenking geen „contract” mag heeten. Ten slotte beteekent c. ook het geschrift, opgemaakt tot bewijs van zulk een overeenkomst.

Petit.

Belg. Recht. Het contract is een overeenkomst, waarbij een of verschillende personen zich jegens een of verschillende andere verbinden iets te geven, iets te doen of iets niet te doen (B.W. art. 1101). De meeste zijn consensueel, d.i. ontstaan door de wederzijdsche toestemming van de partijen; er zijn echter ook solemneele of plechtige c., d.w.z. zulke, waarvan het bestaan afhankelijk is van het vervullen van bepaalde vormvoorschriften (bijv. schenking, huwelijkscontract); reëele c., d.w.z. zulke die ontstaan door de overhandiging van het goed, dat het voorwerp er van uitmaakt (bijv. leening, gift van hand tot hand).

Wanneer slechts ééne partij verbintenissen op zich neemt, dan is er eenzijdig c. (B.W. art. 1103); wanneer beide partijen zich jegens elkaar verplichten, dan is er wederzijdsch c. (B.W. art. 1104).

Het c. om niet is datgene, waarbij ééne partij aan de andere een voordeel verschaft (B.W. art. 1105), en het staat tegenover het c. onder bezwarenden titel, d.i. het c. waarbij beide partijen aan de andere een voordeel toestaan en voor zich zelf een voordeel bedingen (B.W. art. 1106).

In het Belgisch Recht is het c. dus een soort overeenkomst, en duidt bepaaldelijk een akkoord aan om een verbintenis te doen ontstaan, terwijl „overeenkomst” een meer algemeene beteekenis heeft en ook aanduiden kan een akkoord om een verbintenis te wijzigen of te vernietigen.

Contract en overeenkomst worden nochtans in de practijk doorgaans als gelijkbeduidende woorden gebruikt.

Kluyskens/V. Dievoet.

Politieke contracten in Ned. Indië worden krachtens art. 34 I.S. door den gouverneur-generaal met de (thans niet meer onafhankelijke) Indische vorsten en volken gesloten. De koning doet hiervan mededeeling aan de staten-generaal, indien hij acht, dat het belang en de zekerheid van het rijk en Ned.-Indië zulks toelaten. De gouverneur-generaal doet mededeeling aan den Volksraad. In de politieke contracten wordt de rechtspositie van voornoemde vorsten en volken geregeld. De tegenwoordige vorm van politieke c. is de zgn. ➝ Korte Verklaring.

B. Damen.