Modern Woordenboek

Jozef Verschueren (1930)

Gepubliceerd op 30-06-2020

gang

betekenis & definitie

I. m. (-en; -etje) Eig. het gaan

1. (1) a. als voortdurende handeling: met trage -; de belemmeren, bespoedigen, verhaasten, versnellen, vertragen ; de van een horloge ; de der treinen is verstoord; aan de brengen, houden; gelijke -, koers, tred met iemand, iets houden, even snel vooruitgaan ; kromme -en gaan, omwegen maken, niet rechtstreeks zijn doel trachten te bereiken of zich niet goed, niet eerlijk gedragen.
b. als een afgesloten handeling, loop, tocht: dat was zijn laatste -.
2. (2) beweging, vaart: bekomen, hebben, krijgen; er achterzetten; maken; wij hadden een aardig -etje; daar zit in.
3. (19) handeling.

Gez. aan de gaan, raken, beginnen; aan de zijn, bezig zijn; daar heb je het aan de -, daar heb je ruzie; een zekere (goede, slechte enz.) gaan, op een bepaalde wijze te werk gaan ; ga je -, begin maar of handel naar goedvinden ’.gauw -! hoepel op! loop heen ! iemands -en nagaan, volgen, op zijn handelingen nauwkeurig letten; iemand zijn laten gaan, hem laten begaan; zijngaan, met een handeling beginnen of voortgaan zonder zich te laten storen.

4. (21)
a. Algm. ontwikkeling : de van een zaak. Syn. → beloop.
b. Inz.
a. geleidelijke voortgang der delen in een toneelstuk : er zit in dat stuk.
b. geleidelijke, ritmische opvolging der delen : wat dunkt u van de van die verzen?

II. Metn.

1. stel watermolens die met elkander in verbinding staan om hetzelfde water uit te malen : een → bemaling met een van vier molens.
2. a. Algm. weg aan drie of vier kanten besloten.
b. Inz. a.
1) weg in een huis inz. die toegang geeft tot de kamers : een smalle -. Syn. → baan.
2) Bepk. vloer van zo een gang : de schoonmaken.
3) Uitbr. steeg
b. onderaardse weg : de -en in een mijn.

III. Metf. [van II 2] nauwe weg in het menselijk lichaam, alleen in samenstellingen : gehoor-. Syn. → buis.

IV. (ʞæng) m. (-s) [Eng. ~ (samen)gaan] geheime boevenbende in de Verenigde Staten : de verrader werd vermoord door de leden van zijn -.