in de Hebreeuwse bijbel meestal nog het natuurlijke en definitieve einde van het leven, maar in het nabijbelse jodendom door velen gezien als de overgang van de ziel naar ‘de komende wereld’ waar zij, althans volgens enige groeperingen, na de opstanding weer met het lichaam verenigd zal worden. Aan deze nabijbelse voorstelling werd meestal de gedachte van een laatste oordeel gekoppeld.
De Sadduceeën (en anderen) wezen echter elke gedachte van een leven en oordeel na de dood resoluut af omdat die volgens hen geen basis in de Tora van Mozes had. Farizeeën en anderen probeerden daarentegen door middel van bepaalde exegeses de gedachte van een leven na de dood van een bijbelse basis te voorzien. De christelijke gedachte dat de dood ‘het loon voor de zonde’ is vond (en vindt) in het jodendom weinig aanhang. Vanuit ritueel gezichtspunt betekende het aanraken van een dode het oplopen van de hoogste graad van onreinheid, hetgeen niet verhinderde dat het begraven van overledenen als een heilige plicht werd gezien.
