Jannes H Mulder

Schrijver op Ensie

Gepubliceerd op 28-07-2024

Rites de Retour

betekenis & definitie

Rites de Retour zijn rituelen die nostalgie en heimwee uitdrukken en zich richten op wat geweest is.

Overgangsrituelen richten zich op de toekomst, terwijl rites de retour zich op het verleden richten. Een voorbeeld hiervan is hoe Japanners in de diaspora jaarlijks in groepjes naar dezelfde volle maan kijken als hun familie en vrienden in Tokyo. Dit ritueel helpt hen om hun leven in het buitenland te verbinden met hun thuisland, wat bijdraagt aan zingeving.

De meeste nostalgie is 'dun', met de nadruk op algia of pijn, en niet op nostos of thuis. Het verlangen naar het huis van vroeger is soms ambivalent omdat men weet dat het thuis niet ideaal was. ‘Dunne’ rites de retour ondersteunen op een goedaardige wijze een verhaal.

'Dikke' nostalgie daarentegen legt expliciet de nadruk op nostos. De ‘dikke’ rite de retour benadrukt het Heim en minder het ‘wee’ van heimwee. Het Heim moet hersteld worden. Het verloren paradijs moet via een politieke beweging serieus herbouwd worden. Voorbeelden van ‘dikke’ rites de retour zijn de Japanse/Chinese eilandjes-disputen, de bouw van de muur langs de Mexicaanse grens onder Trump, de wapperende Joodse vlaggen op de Westoever, de Islamitische Staat met hun verlangen naar het kalifaat, en Breivik, die terug wilde naar een verondersteld ideaal verleden.

De betekenis van rites de retour is tweeledig. Meestal zijn ze goedaardig, maar soms staat 'dikke' nostalgie centraal en vertaalt het ritueel zich in een kwaadaardige retro-vlucht voorwaarts.