Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 24-09-2022

Zingeving

betekenis & definitie

Zingeving is aan het leven betekenis, doel of richting geven. Behalve zingevingssystemen als religies en godsdiensten bestaan er seculiere zingevingspraktijken zoals bijvoorbeeld talenten ontplooien.

Zingeving op groepsniveau komt van buiten. Religies, godsdiensten etc. bieden collectieve zingeving. Levensbeschouwelijke zingeving is overwegend extern en meestal transcendentaal of 'verticaal' van karakter. Seculiere zingeving ontstaan vanuit ideologieën en politieke stromingen. Minder ‘van boven’ maar meer 'horizontaal' van aard. Mensen zoeken zingeving in vele horizontale verbanden die het concrete bestaan overstijgen. Andere, meer horizontale zingevingen zijn gezin, werk, hobby, vrijetijdsbesteding en zo meer. Een collectief gedachtegoed verengt zich soms tot een uiterst individuele zingeving (bijvoorbeeld een veganist).

Zingeving op individueel niveau ontstaat van binnenuit. Op zoek naar betekenis, inhoud, doel of structuur in het leven. Na een crisisachtige fase in het leven heeft dat leven geen doel behalve zichzelf. Er is weinig connectiviteit en het leven is fragmentarisch met grote vrijblijvendheid. Op de markt van private zingeving vindt deze persoon troost in bijvoorbeeld consumeren, het 'eigen verhaal', vrijwilligerswerk of vakanties. Dergelijke particuliere zingevingspraktijken compenseren het tijdelijke verlies aan identiteit. Anders geformuleerd: collectieve zingeving en individuele zingeving vormen beiden bouwstenen voor iemands identiteit.

Zingeving krijgt betekenis in zinvolle handelingen zoals bidden, spiritualiteit, politiek bedrijven, voor het milieu zorgen of als kunstenaar aan de weg timmeren. Deze zingeving in dagelijkse handelingen betreft zowel religieuze als seculiere zingeving. Indien zingeving ten nadele van anderen werkt of zich uitdrukt in geweld, is het zaak serieus bij de inhoud van iemands zingevingspraktijk stil te staan.