Rituelen zijn opeenvolgende handelingen met een symbolische verwijzing of zingevende betekenis. Rituelen zijn geanticipeerde herhalingen uitgevoerd volgens de regels der kunst en gebaseerd op tradities. Al naar gelang de context komen rituelen overeen met rite en liturgie, ceremonieën, onze gewoonten en gebruiken en etiquette.
De functie van het ritueel komt uiteindelijk neer op orde scheppen. Orde in de zin van greep op het leven behouden, chaos voorkomen, identiteit van de groep, samenzijn markeren, een solidaire gemeenschap vormen en zo meer. Deze functie van een ordening in het leven scheppen is vaak impliciet en onuitgesproken.
Het doel van het ritueel loopt echter sterk uiteen; van gebedsgenezing tot herdenken en van as verstrooiing tot samen de maaltijd gebruiken. Steeds is het doel intentioneel, expliciet en uitgesproken en rituelen verschillen daarmee van gewoonten en routines.
Vergeleken met gewoonten zijn rituelen gewoonten 'plus’ waarbij ‘plus’ betekent het dagelijkse leven een extra 'spi-rituele' zin geven. Spiritualiteit aan een gewoonte toevoegen.
Gewoonten kunnen ritualisering ondergaan en opschuiven in de richting van nieuwe tradities. Een ritueel zelf bedenken, zogenoemde wilde of nieuwe rituelen bestaan ook. Omgekeerd kan een ritueel op den duur een ingesleten routine worden waardoor een 'leeg' ritueel dreigt te ontstaan. De zingeving is dan bijna geheel achter de horizon verdwenen.
