Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 22-09-2022

Offeren

betekenis & definitie

Offeren is weggeven.

Offeren is behalve weggeven ook weloverwogen investeren in de toekomst. Het offer wil Hogere Machten tot weldaden bewegen, tot wederkerigheid verleiden. Ietwat cru geformuleerd: de goden moeten wel iets teruggeven. ‘Voor wat, hoort wat’. Eerder werden levende dieren, kinderen en gesnelde koppen geofferd. In de hoop daarvoor in ruil schulden-voldoening, zonden-vergeving, bescherming of toekomst-verzekering te ontvangen. In de loop der eeuwen is de uitruil omgebogen tot dieren van papier, lappenpoppen, voedingswaar of (namaak) geld.

Abraham offerde zijn kind. Bijbelse profeten schonken hun leven door onbaatzuchtig voor armen te werken. Offergezindheid uit zich in het concrete offer. Maar offergezindheid geeft ook een signaal van geloofwaardigheid af. Hoe groter het offer, des te geloofwaardiger de persoon overkomt. God - onder de indruk van Abraham - verving zijn zoon door een dier.

Priesters leven celibatair. Een ander blijft monogaam terwijl overspel voor het grijpen ligt. Allemaal ontzeggingen en opofferingen die aan de geloofwaardigheid van de betrokkenen een bijdrage moeten leveren. Iemand steekt zich in brand of blaast zich op. Dit verlossend geweld van zelfopoffering is evengoed een gezaghebbend gebaar. Zijn of haar missie wordt door de extreme zelfopoffering heilig of sacraal. De zaak waarvoor de persoon op afschuwelijke wijze sterft of lijdt (hongerstaker) moet wel vreselijk belangrijk zijn. Hij of zij zou dit anders niet doen. Credibilty Enhancing Display (CRED) of geloofwaardigheid verhogend gedrag vergroot iemands invloed disproportioneel.

Alles bijeen: offeren is edelmoedig gedrag met een dubbele bodem.