Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 31-10-2023

Sautyn (Geslagt)

betekenis & definitie

SAUTYN. Bij deezen naam is, te Amsterdam, een Geslagt bekend, waar van verscheiden Leden aan Stad en Vaderland gewigtige diensten gedaan en aanmerkelijke voordeelen hebben toegebragt.

Ook nog elders, hoewel onder een anderen naam, zijn daar van afstammelingen in weezen en met eere bekend. Door de goedgunstige mededeeling van echte Stukken in staat gesteld, om den oorsprong en de voortplanting des aanzienlijken Geslagts te kunnen schetzen, maaken wij thans met dankbaarheid gebruik van de toegezondene Papieren, in zo verre dezelve ons kunnen toelichten: want, gaarne hadden wij gewenscht, aangaande eenige bijzonderheden, nadere onderrigtingen te hebben mogen ontvangen.Het Geslagt van SAUTYN is afkomstig van het oudadelijk Geslagt der Baronnen VAN TRITH, zijnde geweest Pairs of Eerste Edelen van het Graafschap Valenciennes, in Henegouwen, en reeds vóór het midden der Negende Eeuwe aldaar bekend. Althans vindt men aangetekend, dat GYSBREGT VAN TRITH, reeds in den Jaare 846, of 848, in ’t huwelijk zou getreeden zijn met EMERGARDA, of ERMONGARDE, Dogter van Keizer LOTHARIUS. Doch, voor zo veel dit, bij zommigen, als twijfelagtig wordt aangezien, (zie l’Art de verifier les dates, p. 628, 629) mag men, egter, met volkomene zekerheid, staande houden, dat uit het Geslagt der Baronnen VAN TRITH verscheiden aanzienlijke Geslagten zijn voortgesprooten, met namen die van AUBRY, in ’t Graafschap Oostervant; OISY, BAUDEGUES; LA MOTTE; VAN MARQUETTE; D’ANNEUX; en eindelijk dat van SAUTYN, SAUTAIN, of SAUTEIN. Duidelijk kan dit alles blijken uit de Wapenkaarten van Henegouwen als mede uit een echt Geschrift, gegeeven bij P. A. DE LAUNAY, Ridder, Heer van Oisseul, Lieutenant-Gouverneur en Kapitein Generaal van Brabant, de Nederlanden en Bourgondiën, als Heraut van Wapenen van ’t Hertogdom Brabant, gedagtekend Brussel den drieëntwintigsten September des Jaars 1649; als mede de Acte van Legalisatie, daar onder gesteld door Burgemeesteren en Schepenen der Stad Brussel, van de zelfde dagtekeninge.

Het Geslagt SAUTYN ontleent zijnen naam van een Dorp, gelegen onder het Regtsgebied van Valenciennes, ’t welk, eerst behoord hebbende aan de Baronnen VAN TRITH, naderhand, bij erfenisse, aan de SAUTYNEN is ten deele gevallen. De volgende Persoonen vinden wij, zints de vroegste tijden, uit dit Geslagt vermeld.

RAOUL DE SAUTYN, in den Jaare 1150 gehuwd met MARIE, Vrouwe van Esclaibes, wierdt, bij deeze zijne Gemalin, Vader van Claire, of Klara, de Sautijn, naderhand Vrouwe van Esclaibes en van Espinoy.

ROBERTUS DE SAUTYN, op het Jaar 1197 vermeld, koomt voor, als hebbende, onder BOUDEWYN, Graave van Henegouwen, in de eerste plaats, en in voorrang van meer dan vijftig Ridders en Edelen, zijnen naam getekend: gelijk blijkt, onder andere, uit CARPENTIER, in zijne Histoire de Cambre, pag. 85. Te uitgebreid zou deeze Geslagtlijst worden, indien wij, zints de vroegste tijden, alle de Leden en Afstammelingen wilden opnoemen. Alleenlijk tekenen wij hier nog aan, dat Maria Sautain, welker Moeder bekend was bij den naam van La Demoiselle de Bacquehem, in den Jaare 1480, in huwelijk tradt met Jonkheer FRANCOIS PELLICORNE, Schildknaap, Zoon van COLARD, woonagtig te Brussel. Zij wierdt, in dit huwelijk, Moeder van eenen Zoon, JEAN PELLICORNE genaamd, met welken zij, in den Jaare 1527, nog te Antwerpen woonde.

Vervolgens vindt men, als een man van aanzien, uit dit Geslagt, vermeld GILLIS SAUTYN. Hij hieldt, eenen tijd lang zijn verblijf in Henegouwen. De opkoomende Nederlandsche beroerten, een weinig naa het midden der Zestiende Eeuwe, deeden hem dat Gewest verlaaten, en zich na Brabant begeeven. Hier nam hij zijn verblijf te Antwerpen, alwaar hij, voorts, zeer aanzienlijke Eerampten bekleedde. Onder andere kan dit blijken uit den gewigtigen last, hem opgedraagen, toen hij, nevens PHILIPS VAN MARNIX, Heere van St. Aldegonde, van Stadswegen, aan den Hertog VAN PARMA wierdt afgevaardigd, om een Verdrag te sluiten. Naa het overgaan van de gemelde Stad aan den Hertog, vertrok GILLIS SAUTYN na Holland, met oogmerk om zich te Amsterdam neder te zetten, zo als ook geschiedde. Hier begaf hij zich in ’t huwelijk met Jonkvrouwe PETRONELLA WAGTMANS, bij welke hij de volgende kinderen verwekte:

1. Petronella Sautijn.
2. Gillis Sautijn.
3. Huijbert Sautijn.
4. Pieter Sautijn.
5. Susanna Sautijn.
6. Samuel Sautijn.
7. Johanna Sautijn.
8. Sara Maria Sautijn.
9. Catharina Sautijn.

De zulken deezer Zoonen en Dogteren, die, zedert, in den Echt zijn getreeden, hebben, door huwelijksverbintenissen met de oudste en aanzienlijkste Geslagten, aan hunne reeds luisterrijke geboorte nog meer aanziens bijgezet. Onder andere vinden wij als zodanige verzwagerde familien genoemd die van EVERWYN, van CITS, van VAN DER STRATEN, van de VAN DER HOEYKENS, of HOYKENS, van de VAN DE BROEKENS, van

de VAN THILTS, en meer andere, welke in ’t vervolg zullen genoemd worden.

Twee hoofdtakken schijnt dit Geslagt te hebben geschooten, van welke de eene in Holland, de andere in Zeeland zijnen bloei begonnen heeft, en nog heden ten dage vrugten draagt. Hoe zeer ook begunstigd, en onder hooge verpligting leggende, aan een der Leden van dit doorluchtig Geslagt, nog heden in leeven, wegens den edelmoedige en gedienstige mededeeling van verscheiden bijzonderheden, beklaagt zich, egter, de Steller van dit Artikel, nevens de edelen Zender, dat hij zich niet in staat bevindt tot eene aaneengeschakelde opgave van den volgreeks der Geboorten. Onnaauwkeurigheid omtrent het houden van aantekeningen, verspreiding der Leden, de afgelegenheid van zommigen: het een en ander, en nog meer, kan de oorzaak zijn, waarom de naakoomelingen, dikmaals, vrugtlooze wenschen doen om meerder licht, met opzigt tot hunne Voorouderen. Elk, derhalven, die belang neemt bij meerdere uitgebreidheid en naauwkeurigheid, houde ons ten goede, dat wij niet iet beters dan de volgende, zomtijds afgebrokene aaneenschakeling, kunnen mededeelen.

I. GILLIS SAUTYN, die, gelijk boven gezegd is, zich te Amsterdam hadt neergezet, en met Vrouwe Petronella Wagtmans in den echt was getreeden, was, hier te Lande, de Stamvader des Geslagts. Onder zijne naazaaten vinden wij, al vroeg, vermeld GILLIS en PIETER SAUTYN, van welke, onder andere, hunne afkomst rekenen: GILLIS SAUTYN, Raad der Stad Amsterdam, en Lid van het Gezantschap, in Engeland, in den Jaare 1674, tot het sluiten van een Verbond van Koophandel, tusschen Groot-Britannie en de Algemeene Staaten; NIKOLAAS SAUTYN, Burgemeester van Amsterdam, en Bewindhebber der Westindische Maatschappije; WILLEM SAUTYN, Zoon des Burgemeesters, meermaalen Schepen; JAN SAUTYN, Burgemeester, doch, bij de buitengewoone verandering der Regeeringe, in den Jaare 1748, van die waardigheid verlaaten; en andere.

Wegens de echtverbintenissen der naazaaten van gemelden Heere GILLIS SAUTYN, in vroegere of laatere tijden, ontmoeten wij, in onze medegedeelde berigten, het volgende verslag.

GILLIS SAUTYN, die geleefd heeft in de voorgaande Eeuw, en in huwelijk hadt Elizabet van Thilt, verwekte, onder andere, een Zoon van dien naam GILLIS SAUTYN, welke, in den Jaare 1717, in ’t huwelijk tradt met Agatha Huidekoper, dogter van Jan Elias Huidekoper en Agatha Hasselaar. Hij storf weinige jaaren daar naa, alzo zijne weduw, reeds op het Jaar 1724, wordt vermeld als hertrouwende met Goverd van Slingeland, Ontvanger Generaal van de Unie.

Mr. JAN SAUTYN, zonder dat ons gebleeken is, wiens Zoon hij geweest is, was Drost van Ysselstein, en gehuwd aan Constantia Maria Munter, dogter van den Heere Cornelis Munter en Maria Piso. Uit dit huwelijk vinden wij de volgende kinderen vermeld :

1. Maria Elizabeth Sautijn, gehuwd, in den Jaare 1724, aan Mr. GERRIT DE GRAAF, Heere van Purmerland en Ilpendam.
2. Constantia Sautijn, getrouwd aan den Heere Mr. PIETER CLIFFORT.
3. Margareta Sautijn, echtgenoote van den Heere Mr. N. N. LAMSINK.

Reeds vroeger dan deeze wordt vermeld een ander, behalven den reeds genoemden, GILLIS SAUTYN, gehuwd met Maria van der Straten. Indien geene andere kinderen, zij verwekten althans eenen Zoon,

WILLEM SAUTYN, die ter echtgenoote nam Theodora van Bamberk, en bij dezelve Vader wierdt van de volgende kinderen:

1. Agatha Sautijn, gehuwd aan GILLIS VAN HEMERT, Bewindhebber der Oostindische Maatschappij, in of omtrent het Jaar 1690.
2. Maria Sautijn, in of omtrent het Jaar 1690 gehuwd aan Mr. JAN BLAAUW.
3. Theodora Sautijn, die de echtgenoote wierdt van den Heere JAN VAN PANHUIZEN, Heer van Stockum, Hoofdofficier der Stad Leiden.
4. * Mr. NICOLAAS SAUTYN, Schepen en Raad der Stad Amsterdam, Fiskaal van het Edel Mogende Collegie ter Admiraliteit in de gemelde Stad, en vervolgens Bewindhebber der Oostindische Maatschappije. In den Jaare 1702 was hij in ’t huwelijk getreeden met Clara Decquer. Uit dit huwelijk wierden kinderen gebooren, die vervolgens zullen genoemd worden.
5. WILLEM SAUTYN, Thesaurier en Bewindhebber der Oostindische Maatschappije, en Kolonel der Burgerij van Amsterdam, gehuwd met Vrouwe Wendula Raal of Reaal, dogter van Mr. Pieter Hendrik Raal, of Reaal, Heere van Nigtevegt en Vreeland, en van Vrouwe Eleonora Huijdekoper van Maarseveen. Zie de kinderen hier agter.
6. DIRK SAUTYN, gehuwd met Sara Maria de Bas, en bij haar Vader van eenen Zoon, die vervolgens zal genoemd worden. Naa het overlijden van haaren Echtgenoot, hertrouwde de Weduwe met Daniël Schorer, te Middelburg.

* Uit het huwelijk van NICOLAAS SAUTYN en Clara Decquer, boven vermeld, sprooten de volgende kinderen:

1. Mr. NICOLAAS SAUTYN, Schepen der Stad Amsterdam, in de maand November des Jaars 1726 gehuwd aan Maria Henriette van de Poll, dogter van den Heere Joan van de Poll, Burgemeester dier Stad, en Margareta Rendorp.
2. Agata Sautijn, gehuwd aan Pieter Karsseboom.
3. Hendrik Nicolaas Sautijn, tradt in ’t huwelijk, op den vijftienden November des Jaars 1729, met Jonkvrouwe Maria Grave, dogter van den Heere Hendrik Grave, Schout bij Nagt van Holland en Westfriesland, en van Lucia van Mollem. Naa het overlijden deezer echtgenoote, hertrouwde hij, in den Jaare 1737, met Lavina van Mollem. Ook deeze hem door den dood ontvallende, tradt hij, op den derden junij des Jaars 1744, in een derde huwelijk, met Maria Leonora Sautijn, dogter van Willem Sautijn, en Vendula Reaal, boven genoemd.
4. Constantijn Sautijn, op den eenendertigsten Maij des Jaars 1735, gehuwd aan Catharina Jacoba Geelvink. Twee kinderen, uit dit huwelijk gesprooten, zijn jong gestorven.

WILLEM SAUTYN was de Zoon van DIRK SAUTYN en Sara Maria de Bas, boven vermeld. Op den tweeden Augustus des Jaars 1733 tradt hij in ’t huwelijk met Vrouwe Catharina van der Mark, dogter van Egidius van der Mark en Anna van Willigen. In dit huwelijk wierden de volgende kinderen verwekt:

1. Dirk Sautijn, jong gestorven.
2. Anna Sautijn, gehuwd aan Hendrik Sandijk.
3. Sara Maria Sautijn, in den Jaare 1769 in den echt verbonden met Johan Ricker, Kapitein ter Zee, in dienst van het Edel Mogende Collegie ter Admiraliteit, resideerende te Amsterdam.

De kinderen, nagelaaten door WILLEM SAUTYN en Wendula Reaal, boven genoemd, waren de volgende:

1. Maria Eleonora Sautijn, boven vermeld, als de echtgenoote geworden van Hendrik Nikolaas Sautijn.
2. Clara Wendula Sautijn, getrouwd met Mr. Cornelis Pieter Hasselaar, Heere van de beide Emmenessen, welken zij, op den vijftienden September des Jaars 1741, baarde Cornelis Pieter Hasselaar, Burgemeester van Amsterdam.
3. Cornelia Adriana Sautijn.

Tot zo verre loopen onze berigten wegens den Amsterdamschen Tak des Geslagts van SAUTYN. Thans begeeven wij ons tot een verslag wegens den Zeeuwschen Tak.

II. De naaste aan den oorspronklijken boom was ELIAS SAUTYN, gehuwd, te Middelburg, in de maand October des jaars 1620, met Vrouwe Cornelia Ritzaart, en bij dezelve Vader, behalven andere kinderen, van JACOB SAUTYN, gebooren den vierentwintigsten April des Jaars 1625, en gehuwd, op den vierden Augustus des Jaars 1647, met Vrouwe Ursula Hazel; uit welk huwelijk de volgende kinderen gebooren wierden:

a. JACOB SAUTYN, gebooren te Middelburg, op den eersten October des Jaars 1648. Deeze, die, nevens zijnen Broeder JOHAN, straks te noemen, door het uitrusten van Commissievaarders of Kaperschepen, geduurende den Oorlog tegen Frankrijk, zeer vermaard wierdt, zo als wij, vervolgens, op een afzonderlijk Artikel, breeder verhaalen zullen, nam ter huisvrouwe, op den negentienden December des Jaars 1674, Aplonia Cortgenet, en verwekt, onder andere kinderen, bij dezelve, ABRAHAM SAUTYN, van wien straks nader.
b. JOHAN SAUTYN, boven genoemd, gebooren den dertienden October 1650, tradt in den echt met Catharina Snouck, op den dertigsten Maart des Jaars 1677, en verwekte bij haar:
1. DANIEL SAUTYN, gebooren den tweeden October des Jaars 1679, van wien hier naa breeder.
2. MARIA SAUTYN, gebooren den eersten Junij 1682; deeze volgt insgelijks.
3. CATHARINA URSULA SAUTYN, gebooren den negenden September 1683; zie hier agter.
4. Johanna Sautijn, ongehuwd overleeden.
5. JOHAN SAUTYN, gebooren den zevenëntwintigsten November des Jaars 1694; deeze volgt insgelijks.
6. SUSANNA SAUTYN, gebooren den zestienden Augustus 1698; van haar zal ook hier na gesproken worden.
c. ELIAS SAUTYN, gebooren den eenentwintigsten December 1652, en gehuwd met Catharina de Mey, op den veertienden Maart des Jaars 1676, verwekte, behalven andere vroeg gestorvene kinderen, Catharina Ursula Sautijn, gebooren den zeventienden October des Jaars 1682; zie breeder hier agter.
d. Maria Sautijn, gebooren den achtentwintigsten Februarij des Jaars 1655, naderhand gehuwd aan den Heere Johan Lispencier.

ABRAHAM SAUTYN, boven genoemd, als de Zoon van JACOB SAUTYN en Aplonia Cortgenet, nam ter Vrouwe, op den zeventienden Augustus 1706, Vrouwtje Elias, dogter van den Heere Mr. JACOB ELIAS, Raad der Stad Amsterdam, en Bewindhebber der Oostindische Maatschappije ter Kamer der genoemde Stad, en verwekte bij dezelve, onder meer andere kinderen, Aplonia Elizabeth, gebooren te Amsterdam, op den twintigsten Augustus des Jaars 1709; Hildegonda, gebooren te Middelburg, op den vijfden Maart 1720. Zie deeze beiden in ’t vervolg.

DANIEL SAUTYN, onder de kinderen van JOHAN SAUTYN en Catharina Snouck, N. 1. genoemd, tradt in den echt, op den eenentwintigsten Junij 1700, met Jonkvrouwe Catharina Izebree, dogter van JAN IZEBREE, Schepen en Raad der Stad Goes, en van Susanna Smallegange. Uit deezen echt wierdt, onder andere, op den vijfden October des Jaars 1702, gebooren JAN SAUTYN; zie hier agter.

Maria Sautijn, boven, onder de kinderen van JOHAN SAUTYN N. 2. geplaatst, trouwde, op den drieëntwintigsten December 1700, met GERARD IZEBREE, Raad der Stad Goes, en Sekretaris der Provinciaale Rekenkamer van Zeeland, en wierdt moeder van JOHAN IZEBREE.

Catharina Ursula Sautijn, insgelijks boven op N. 3. genoemd, wierdt, op den zelfden dag als haare Zuster trouwde, te weeten den drieëntwintigsten December 1700, de huisvrouw van Mr. ADRIAAN IZEBREE, Burgemeester der Stad Goes. Twee kinderen, uit dien echt gebooren, zijn vroeg gestorven.

JOHAN SAUTYN, broeder der voorgaande, met N. 4. getekend, begaf zig na Neêrlands Indiën, en bekleedde aldaar zeer aanzienlijke posten; als zijnde hij geweest Fiskaal van Samarang, Opperhoofd van Sourabaije en Bantam, Raad van Justitie te Batavia; naderhand Gouverneur van Madagascar, en eindelijk Raad-Fiskaal van Indiën. Bij Vrouw A. J. Dubbelcop, met welke hij te Batavia in den echt tradt, verwekte hij twee dogters, Maria Jacoba Sautijn, en Elizabeth Catharina Sautijn, die beiden vervolgens zullen vermeld worden.

Susanna Sautijn, de jongste dogter van JOHAN SAUTYN en Catharina Snouck, met N. 6. getekend, wierdt de echtgenoote van den Heere CAREL HENDRIK SPIERING. Van deeze vinden wij geene kinderen vermeld. Zij hadden zich na de Westindiën begeeven, en aldaar hun verblijf gevestigd.

Catharina Ursula Sautijn, dogter van ELIAS SAUTYN en Catharina de Mey, wierdt, op den zesentwintigsten September des Jaars 1706, de huisvrouw van DAVID VISVLIET, Doktor in de Geneeskunde, als mede Schepen en Raad der Stad Middelburg.

Aplonia Elizabeth Sautijn, boven genoemd, als de oudste dogter van ABRAHAM SAUTYN en Vrouwtje Elias, tradt in ’t huwelijk, op den twintigsten April des Jaars 1734, met den Heere LOUIS SCHOVEL, Griffier van het Gemeene-Landsregt, Schepen Commissaris van Stad en Ambagt van Axel, en eerste ter Sekretarie van de Admiraliteit in Zeeland. Uit dit huwelijk zijn gebooren twee kinderen, beide nog in leeven:

1. Catharina Vrouwtje Schovel, gebooren den zevenëntwintigsten September des Jaars 1735, en zedert gehuwd aan den Heere JOHAN DE SMIDT, Commis van ’s Lands Magazijnen, Licentmeester, enz. te Axel. Van twee dogters in deezen echt verwekt, is de eene thans de echtgenoote van den Heere A. H. VAN WYN, Groot-Major der Stad Axel en Kapitein van eene Kompagnie Voetvolk, onder het Regiment van Zijne Excellentie den Lieutenant Generaal Baron VAN MÖNSTER.
2. JACOB ELIAS SCHOVEL, gebooren den zesden April des Jaars 1745, Actueel Griffier der Stad en Ambacht van Axel, Vader van drie Zoonen, van welke de oudste den Staat te Lande dient, als Officier onder het Regiment van Zijne Excellentie, den Heere Lieutenant Generaal Baron VAN DOPFF.

Hildegonda Sautijn, boven genoemd, als dogter van ABRAHAM SAUTYN en Vrouwtje Elias, is zonder naakoomelingen overleeden.

JAN SAUTYN, de Zoon van DANIEL SAUTYN en Catharina Izebree, reeds vermeld, tradt in ’t huwelijk, op den eersten December des Jaars 1739, met Vrouwe Anthonia Marinussen, Weduwe van den Kerkleeraar PETS; uit welk eerste huwelijk zij medebragt eene Voordogter, gehuwd aan den Heere LE JEUNE. JAN SAUTYN heeft geene kinderen verwekt.

Maria Jacoba Sautijn, dogter van den Heere Raad en Fiskaal van Nederlands Indiën, JOHAN SAUTYN, trouwde, eerst met den Heer MACHIEL WESTPALEN, welken zij geene kinderen baarde; en, vervolgens, naa diens overlijden, met den Heere JAN HENDRIK COOITSEN, bij welken zij van eenen Zoon en eene Dogter moeder wierdt.

Elizabeth Catharina Sautijn, de tweede dogter van den Heere Raad en Fiskaal JOHAN SAUTYN, en Zuster der naastvoorgaande, begaf zig, te Batavia, in ’t huwelijk met den Heere Mr. FRANS VAN BEEFTING, en keerde, nevens denzelven, in den Jaare 1750, na het Vaderland. Twee dogters zijn uit deezen echt gebooren:

M. K. van Beefting, gehuwd aan den Heere Mr. BELAARTS VAN BLOKLAND, Schepen en Raad, als mede Commis van de Unie, te Dordrecht.

E. van Beefting, gehuwd geweest met den Hooggebooren Heere WALRAAD ROBBERT, Baron VAN HEEKEREN.

Het Wapen des Geslagts van SAUTYN is een Rood Schild met Zilveren Ruiten, in het midden eene halve Gouden Maan, met na boven gekeerde Hoornen. Op het Schild rust een Zilveren Helm, waar uit spruiten twee Vlerken of Vleugels, rood van grond met zilveren Ruiten, tusschen beiden een vergulde halve Maan. Dit Wapenschild is gegeeven in den Jaare 1437, door Hertog PHILIPS van Bourgondie, aan JACQUES SAUTYN en zijne Echtgenoote ELIZABETH VAN PORTUGAL, zo als blijkt uit het boven aangehaalde echt geschrift van den Wapenkoning, Ridder DE LAUNAY.

Uit echte oorspronkelijke medegedeelde Stukken.

< >