Vaderlandsch woordenboek

Jacobus Kok (1780)

Gepubliceerd op 24-11-2022

HARDEGARYP

betekenis & definitie

HARDEGARYP, EEN DORp, in de Friesche Grietenij Tietjerksteradeel, in het Kwartier van Oosterga, in ’t Oosten van Leeuwaarden. Van hier loopt een zeer vermaaklijke Rijweg na het nabuurig Dorp Veenwouden. Voorts ontmoet men ’er aangenaame Plantaadjen en verscheiden aanzienlijke Boerewooningen, overblijfzels van Oudadelijke Staten.

HARDENBERG

HARDENberg, een Stedeke en Slot, of Kasteel, in de Provincie van Overijssel, aan de rivier de Vegt, tusschen Koeverden en Zwolle. JAN VAN ARKEL, BISSCHOp van Utrecht, bouwde dit Kasteel, in den Jaare 1360, met oogmerk om die van Koeverden en Drente in bedwang te houden. Een Berg van tamelijke hoogte verhinderde zijn ontwerp. Om een bekwaamen grond te bekoomen, deedt hij, boven op den top, eene menigte tonnen met aarde vullen, en voorts dezelve, in het nabuurig dal, nederwaarts rollen, tot dat het dal genoegzaam gehoogd, en de Berg gelaagd was. Op den dus gelijk en effen gemaakten grond deedt hij een Kasteel bouwen, met de noodige vertrekken, nevens eenen Toren en eene Stalling voor 200 paerden. Tot den opbouw bediende hij zich, deels van de steenen van het oude Bisschoplijk Paleis, ’t welk ’er, voor veele jaaren, plagt te staan, deels van eenen ouden Burgt te Koeverden, die den Bisschoppen van Utrecht altijd een doorn in ’t vleesch geweest was. Aan den voet des geslegten Bergs lag reeds een Vlek; dit, door den Bisschop bemuurd, wierdt vervolgens het Steedje Hardenberg. Dien naam, wil men, ontleende het van de Westfaalsche woorden hard am berg, zo veel zeggende als dicht aan den Berg gelegen.

Terwijl de vermaarde J. Pikard, TE Koeverden, het Leeraarampt onder de Hervormden bekleedde, wierdt hem, in den Jaare 1650, een groote Tand getoond, welken men hieldt voor dien van eenen Elefant. Hij was twaalf spannen lang, en, tusschen Hardenberg en Koeverden, uit den grond opgedolven. Volgens ’s Mans gissing zouden, weleer, toen deeze streeken met bosschen bedekt waren, zich aldaar Elefanten onthouden hebben. Zeer aangenaam is de tegenwoordige legging van ’t Huis Hardenberg, tusschen heuvelen, geboomte, Tabaks- en Koornlanden, welke besproeid worden van eene menigte natuurlijke beekjes, die na den Yssel stroomen.

< >