prins van Oranje, graaf van Nassau (1567 - 1625) Prins Maurits, die op 17-jarige leeftijd al hoofd was van de Raad van State en die min of meer tegen zijn bedoeling aan de zijde van de Staten en van Johan van Oldenbarneveldt kwam te staan in hun strijd tegen Spanje, heeft zijn grote roem vooral verdiend als veldheer. Als hoofd van de Statenlegers veroverde hij een groot aantal steden op de Spanjaarden; een succes dat hij vooral te danken had aan zijn idee een afdeling genietroepen in het leven te roepen.
In plaats van een stad rechtstreeks te bestormen, liet Maurits door deze specialisten een vernuftig net van loopgraven aanleggen, dat het zijn troepen mogelijk maakte de belegerde stad tot op korte afstand te naderen zonder zelf gevaar te lopen. Dat Maurits echter ook in het open veld zijn mannetje stond, bewees hij met zijn overwinning in de slag bij Turnhout (1000 Nederlanders tegen 6000 Spanjaarden) en zijn zege in de beroemd geworden Slag bij Nieuwpoort (1600). Prins Maurits raakte tenslotte in conflict met Johan van Oldenbarneveldt, de raadspensionaris. Deze wilde namelijk vrede met de Spanjaarden terwijl Maurits wilde doorvechten om nóg gunstiger voorwaarden te kunnen bedingen. Dit conflict leidde tot de gevangenneming en onthoofding van Van Oldenbarneveldt; een executie die Maurits had kunnen verhinderen als hij dat had gewild.Dat hij echter geen hand uitstak om de oude raadspensionaris te redden zal wel gelegen hebben aan zijn karakter, dat paste bij de oude, verweerde soldaat die hij was: ruw, grimmig en gespeend van elk sentiment.