Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

SCHAALDIER

betekenis & definitie

Veel meer dan de helft van alle diersoorten op aarde behoort tot de groep der geleedpotigen. Leden van deze groep zijn de insekten, de spinnen, de miljoenpoten, de duizendpoten en de schaaldieren.

Hoewel het aantal insektensoorten dat der schaaldieren verre overtreft, telt ook de schaaldierengroep duizenden leden. Een paar ervan staan bij dit artikel afgebeeld.

Evenals de insekten worden ook de schaaldieren beschermd door een stevig pantser, dat gemaakt is van chitine. Schaaldieren zijn verder uitgerust met twee paar voelsprieten en ademen door middel van kieuwen. Krabben en kreeften zijn betrekkelijk grote dieren. Er zijn echter ook schaaldieren die te klein zijn om met het blote oog gezien te kunnen worden. De watervlo bijvoorbeeld zien we met het blote oog slechts als een bewegend stipje. Pas onder de microscoop wordt haar ware aard zichtbaar.

De meeste schaaldieren leven in zout water. Ook in zoet water echter worden schaaldieren gevonden; denk maar eens aan de rivierkreeft.

En zelfs al ademen ze door middel van kieuwen: er zijn schaaldieren die op het land leven.

Het kost weinig moeite om te zien, dat krabben, kreeften en garnalen familie van elkaar zijn. Ze zijn alle volgens hetzelfde plan gebouwd; hebben bijvoorbeeld tien poten waarvan het voorste paar is uitgegroeid tot scharen.

De meeste schaaldieren bewegen zich vrij voort over de bodem. Eendemossels echter zijn ook schaaldieren maar zij zetten zich reeds in hun jeugd ergens vast om dan hun gehele leven niet meer van hun plaats te komen.

Kreeften, krabben en garnalen vormen uitstekend voedsel; zij zijn voor veel mensen zelfs een lekkernij. Andere schaaldieren nemen een belangrijke plaats in op het menu van talrijke dieren. De kleinste ervan vormen bijvoorbeeld een onderdeel van de ‘zeesoep’ (plankton) waarvan talrijke grotere zeedieren leven.

Schaaldieren zijn miljoenen jaren geleden al op aarde verschenen. Een half miljard jaar geleden bijvoorbeeld werd de dierenwereld beheerst door de trilobiet: een primitief dier, dat eveneens tot de schaaldierenfamilie behoorde.

< >