Anthony van (1632-1723) Er zijn duizenden mensen, die de Nederlander Anthony van Leeuwenhoek beschouwen als de uitvinder van de microscoop. Helemaal juist is dat niet; er waren al microscopen vóór deze Delftenaar zich met de constructie ervan ging bezighouden.
Maar Van Leeuwenhoek slaagde er wel in zulke uitstekende lenzen te slijpen, dat zijn microscopen alle primitieve voorgangers overtroffen en uiterst kleine planten en dieren zichtbaar maakten die niemand tevoren ooit met het blote oog had aanschouwd.Anthony van Leeuwenhoek was eigenlijk manufacturier en bekleedde daarnaast de functie van stadhuisportier in Delft. Het grootste gedeelte van zijn vrije tijd besteedde hij echter aan het vervaardigen van microscopen. In totaal bouwde hij er tijdens zijn leven precies 247. Hij hield ervan met verscheidene microscopen tegelijk te werken. Onder de ene bestudeerde hij de opbouw van een wollen draad; onder een andere de angel van een bij; onder een derde een druppel wijn. Van alles wat hij door zijn wonderglaasjes zag, hield hij nauwkeurig aantekening.
Zijn grootste verrassing heeft Van Leeuwenhoek waarschijnlijk beleefd toen hij met een van zijn microscopen een druppel water bestudeerde. Tot zijn grote verbazing zag hij, dat die druppel krioelde van duizenden bewegende wezens. In zijn beschrijving noemde Van Leeuwenhoek ze ‘kleine beestjes’. Hij ontdekte zulke ‘kleine beestjes’ bijvoorbeeld ook in de aanslag, die hij van zijn tanden krabde. Tegenwoordig weten we, dat Van Leeuwenhoeks ‘kleine beestjes’ in werkelijkheid bacteriën zijn. De Delftenaar was waarschijnlijk de eerste, die bacteriën zag; om die reden wordt hij wel eens de ‘eerste microbenjager’ genoemd.
In zijn geschriften probeerde Van Leeuwenhoek een beschrijving te geven van de grootte van zijn ‘kleine beestjes’. Hij heeft eens geschreven: ‘Dit dier is duizendmaal kleiner dan het oog van een luis.’
De microscoop van Van Leeuwenhoek bestond uit een lens, die tussen twee zilveren plaatjes was geklemd. Het te bestuderen voorwerp werd op een pen gestoken.
waarna de microscoop tegen het licht werd gehouden
In vergelijking met de moderne microscopen waren de instrumenten van Anthony van Leeuwenhoek erg primitief. Zijn grote verdienste is echter geweest, dat hij de wetenschap attent maakte op de wereld van de microscopisch kleine planten en dieren, die zulk een belangrijke rol spelen in het levensproces op aarde.