Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

KOMEET

betekenis & definitie

De zon is omringd door een groot aantal hemellichamen, die alle om haar heen cirkelen. Tot de belangwekkendste ervan behoren de kometen.

Het woord komeet is afkomstig van het Griekse woord ‘komètès’ dat ‘langharig’ betekent. Het verband is duidelijk voor wie weet, dat een komeet wel wat weg heeft van een ster met een wilde, lichtgevende haardos. Ons zonnestelsel telt honderden kometen, maar de meeste mensen hebben er nog nooit een gezien. Oorzaak daarvan is, dat de meeste kometen de aarde niet dicht genoeg naderen om met het blote oog gezien te kunnen worden.Onze verre voorouders waren meestal dodelijk verschrikt als er een heldere komeet aan de hemel verscheen. Ze beschouwden die verschijning als de voorbode van verschrikkelijke rampen en stroomden in grote menigten naar hun kerken om Gods erbarmen af te smeken. Tegenwoordig weten we beter. Kometen volgen hun banen om de zon evenals de aarde dat doet. Het enige verschil is, dat de kometenbanen sterk gerekte elipsen, die van de planeten bijna cirkels zijn. De baan van de aarde wordt op verscheidene punten gekruist door die van kometen.

Het is niet mogelijk, dat de aarde nog eens een frontale botsing met een komeet zal hebben zoals wellicht op 30 juni 1908 gebeurd is. Ook is het al eens gebeurd, dat onze planeet door de staart van een komeet reisde. Dat evenement vond plaats op 18 mei 1910. Kranten hadden die belangwekkende gebeurtenis al bekendgemaakt en het gevolg was dat tienduizenden mensen het einde van de wereld aangebroken waanden. Er gebeurde echter niets; als de kranten er geen melding van hadden gemaakt, zouden alleen sterrenkundigen en meteorologen iets van de ontmoeting gemerkt hebben.

Een komeet bestaat uit een ‘kop’ en een ‘staart’. De kop zien we op grote afstand als een wazige massa, de coma en hierin is meestal nog een sterker lichtende kern te onderscheiden. Deze kern schijnt uit een zwerm dicht op elkaar gedrongen brokstukken (meteorieten) te bestaan. De afmetingen zijn niet gemakkelijk te bepalen. Voor de beroemde komeet van Halley heeft men haar diameter op ca. 30 km. berekend. Bij een botsing met de aarde kan deze planeet natuurlijk wel enige schade oplopen, maar er zouden geen ernstige gevolgen uit kunnen voortkomen, d.w.z. voor de aarde als planeet.

De vrijwel frontale botsing met wat waarschijnlijk een kleine komeet was, op 30 juni 1908 wierp nog op 150 km afstand de mensen omver en vernielde daar nog alle ruiten. De doorsnede van de zeer ijle coma kan wel

100.000 km bedragen.

Als een komeet ver van de zon verwijderd is, heeft hij geen staart. Zodra hij echter in de nabijheid van de zon komt, verdrijft de zon een hoeveelheid gas uit de kop. Dat verdreven gas vormt een staart, die in het licht van de zon begint te gloeien. Een logisch gevolg hiervan is, dat de staart van een komeet altijd van de zon afwijst.

De lang gerekte baan van de komeet van Halley kruist verscheidene planetenbanen.

De komeet van Halley, die elke 76 jaar aan de hemel verschijnt, werd in 1910 het laatst waargenomen.

De komeet van Halley is wel de bekendste van de kometen uit ons zonnestelsel. Hij is genoemd naar de Engelse sterrekundige Edmund Halley. De komeet van Halley komt elke 76 jaar in de buurt van de aarde; het was door zijn staart, dat de aarde trok op die gedenkwaardige meidag in 1910. De komeet van Halley was ook te zien tijdens de kruistochten, toen de Christenridders van West-Europa met de Saracenen in een verbitterde strijd gewikkeld waren om het bezit van het Heilige Land. Een van de vrome gebeden uit die tijd luidde: ‘Heer, verlos ons van de duivel, de Saracenen en de komeet’. Af en toe komt een komeet te dicht bij de zon of bij een grote planeet en wordt dan door de aantrekkingskracht uiteengetrokken.

Er blijven slechts stukken steen en ijzer, meteorieten dus, over. Op deze manier zullen op de duur waarschijnlijk alle kometen vernietigd worden.

< >