Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

COLUMBUS

betekenis & definitie

Christoffel (1446 - 1506) Vrijdag, 3 augustus, 1492. Drie kleine schepen zeilen statig de haven uit van het Spaanse stadje Palos en zetten koers in westelijke richting.

Het zijn de ‘Santa Maria’, de ‘Pinta’ en de ‘Nina’. Aan boord bevinden zich nog geen 100 zeelui - maar hun commandant is Christoffel Columbus. Hij staat op de brug van de ‘Santa Maria’ en denkt aan de opdracht van de Spaanse koning: over een volstrekt onbekende zee een nieuwe weg zoeken naar het Verre Oosten. Columbus is op dat moment 30 jaar - maar hij is een van de beste zeelieden uit zijn tijd. Hij is geboren in de Italiaanse havenstad Genua; hij is opgegroeid met de smaak van zout water op de lippen en in zijn avontuurlijke loopbaan is hij er zelfs éénmaal in geslaagd een reis te maken naar het verre Ijsland - een eiland, dat verborgen ligt in de witte nevels van het noorden.Tegen het einde van de 15e eeuw probeert elk toonaangevend land in Europa een kortere handelsroute te vinden naar China en India. De specerijen, het goud en de zijde uit die sprookjeswereld worden overal duur betaald maar ze moeten via een lange en gevaarlijke route over land van Azië naar Europa gebracht worden. Misschien, zo redeneren pientere geesten, bestaat er een kortere route . . . over zee.

Niemand weet precies, wanneer Columbus voor het eerst op het idee gekomen is naar het westen te zeilen om het oosten te bereiken. Vast staat slechts, dat hij erg verlangend was om zijn gelijk te bewijzen en verscheidene koningen voor zijn plannen trachtte te interesseren. Zoals veel vooraanstaande geleerden uit zijn tijd was Columbus er namelijk van overtuigd, dat de aarde rond was. Dat betekende dus, dat het Verre Oosten óók te bereiken moest zijn door naar het westen te zeilen. Columbus meende bovendien, dat Azië zich ver in oostelijke richting uitstrekte en dat het dus reeds na een korte reis in westelijke richting te bereiken kon zijn. Wat Columbus niet kon weten, was dat de aarde veel groter was dan men in zijn tijd meende . . en dat er tussen Europa en Azië nog een reusachtig, onontdekt werelddeel lag . . .

Nadat hij met zijn plannen vergeefs had aangeklopt bij de Portugese koning vond Columbus tenslotte een gretig gehoor bij de Spaanse koning Ferdinand en diens echtgenote, koningin Isabella. Ze voelden alles voor de ideeën van de man uit Genua . . . alleen vonden ze, dat hij te hoge eisen stelde. Columbus vroeg namelijk een tiende deel van alle schatten, die hij mee terug zou brengen en wilde als beloning bovendien vereerd worden met de titel ‘Admiraal van de Oceaan’. Het Spaanse vorstenpaar voelde daar aanvankelijk niets voor. Maar het bedacht zich toen Columbus onmiddellijk op weg toog naar de Franse koning. De Italiaan kreeg mannen en schepen - en op die gedenkwaardige augustusdag vertrok hij uit Palos.

De drie vaartuigen bereikten al spoedig de Canarische eilanden, vanwaar ze op 9 september een onbekend zeegebied tegemoet voeren. De koers was pal west en een stevige wind blies de zeilen wekenlang bol. Wekenlang een heel nieuwe ervaring voor de bemanningen, die rusteloos werden en terugverlangden naar het land. Vaak scheelde het weinig of er was muiterij uitgebroken. Maar Columbus vuurde zijn mannen telkens opnieuw aan met de ongeduldige kreet ‘Adelante! Adelante!’ (‘Zeil door! Zeil door!’)

Columbus hield een dagboek bij van de reis. Op 10 oktober schreef hij: ‘Vandaag schijnen de mannen het op te geven’. Maar nog éénmaal slaagde de vurige Italiaan erin de onwilligen over te halen door te gaan - en twee nachten later kwam er land in zicht. Bij het aanbreken van de dag lieten de schepen het anker vallen voor een eiland, dat Columbus San Salvador noemde en dat deel uitmaakt van een eilandengroep, die tegenwoordig bekend staat als de Bahama-eilanden. Columbus zeilde van eiland naar eiland. Zijn mannen waren teleurgesteld, dat ze slechts dorpen vol donkergekleurde inboorlingen vonden inplaats van de grote, rijke steden, die hen waren voorgespiegeld. Omdat Columbus er vast van overtuigd was, dat hij in de buurt van India was, noemde hij die halfnaakte inboorlingen ‘Indianen’.

Na een reis van drie maanden langs tientallen eilanden keerde Columbus naar Spanje terug. De Spaanse koning was enthousiast; korte tijd na zijn terugkeer was Columbus opnieuw op weg naar het westen; nu met 17 schepen en niet minder dan 1000 bemanningsleden. Maar ook ditmaal vond hij uitsluitend eilanden.

Op zijn derde reis tenslotte bereikte hij de oostkust van Zuid-Amerika - maar omdat dit gebied in niets leek op China of Japan meende Columbus, dat het opnieuw een onbelangrijk eiland was tussen Europa en Azië. Later maakte hij een vierde reis naar de Nieuwe Wereld - maar opnieuw vond hij niets van de rijkdommen, die hij verwacht had. Hij stierf tenslotte in de vaste overtuiging, dat Amerika slechts een groepje eilanden was voor de kust van Azië!

Wij weten tegenwoordig, dat Columbus de grootste ontdekking van zijn tijd deed en een geheel nieuw werelddeel vond. Weliswaar waren lang voor Columbus’ tijd de Noormannen al in de Nieuwe Wereld geweest, maar hun ontdekking was vergeten en werd pas veel later in de geschiedenisboeken opgenomen.

Columbus bleef voor de gehele wereld de ontdekker van Amerika.

< >