Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Walachijë

betekenis & definitie

turksch Ak-lflak, het westelijkste der twee Donau-vorstendommen (zie Mouuviê) aan den linkeroever van den Donau, ruim 1330 vierk. mijlen, met derdlialf millioen bewoners (meest Walaclieu of Komanen), besproeid door Donau, Alula en Serelh, splitst zich in Grool-W. beoosten de Aluta, en Klein-W. bewesten die rivier. In de oudheid maakte W. deel uit van Trajaansch Daciê, d.i.

Dacië veroverd door Trajanus, onder wien bet rorneinsche volkplantingen ontving; ten tijde van Aurelianus werd W. overweldigd door de Golhen; later kwam het achtereenvolgend in de macht der Hunnen, Awaren, Bulgaren, Petsjenegen, Oetsen; en eindelijk (1290) werd het een afzonderlijk koninkrijk, dat nu eens met Moldavië vereenigd of schatplichtig aan Hongarije, dan wederonafhankelijk was. Mahomed II maakte van W. eene provincie van het Ottomanische rijk (1463), doch liet het zijne eigene wetten behouden, en ook hun eigen vorst, die met den titel van wojwode door de bojaren gekozen werd. In het begin der 16e eeuw echter werd W.’s onafhankelijkheid nog verder ingekrompen (1526) daar de vorsten van W. sedert door den sultan werden aangesteld, en ook door hem konden worden ontslagen (sedert 1716 heetten die vorsten van W. niet meer •wojwode”, maar “hospodar”, en werden zij steeds gekozen uit de Fanarioten). Ten tijde van tsaar Peter den Groote (1707) begonnen de Walaehen verstandhouding aan te knoopen met Rusland, dat sedert met heeft opgehouden zijnen invloed in W. te doen gelden. Bij het tractaat van Passarowitz (1718) werd W. tot aan de Aluta afgestaan aan Oostenrijk; doch bij het tractaat van Belgrado (1739) keerde W. weder terug onder het gezag der Porie. Door de godsdienst (zie WALACHEN) meer verwant met Rusland dan met Turkije, bleef W. in de Russisch-Turksche oorlogen steeds overhellen naar Rusland, welke mogendheid dan ook na den Griekschen vrijheidsoorlog geheel en al overwegend in W. en Moldavië werd; en bij den vrede van Adrianopel (1829) kwamen de Donau-vorstendommen onder het protectoraat van Rusland. Bewindvoerder over de vorstendommen was nu eerst de russische generaal Kisselew (1829—34); toen werd als hospodar aangesteld prins Alexander Ghika, die 1842 ontslagen werd, om plaats te maken voor den meer russischgezinden George Bihesco; ten gevolge van de omwenteling trad deze 23 Juni 1848 af, en werd vervangen door een voorloopig bewind, dat niet erkend werd door Turkije, en reeds 31 Juli rukte eene turksche armee W. binnen, en bestormde 26 Sept. Bucharest; ook Rusland’s troepen rukten nu Moldavië binnen (Sept. 1848), eu door het verdrag van BaltaLiman (1 Mei 1849) werd aan de omwenteling een einde gemankt. Tot hospodar werd 16 Juni 1849 voor 7 jareu gekozen Bibesco's broeder, nl. Dimitri Barbo Stirbey; doch deze nam de wijk naar Weenen, toen in 1853, na de uitbarsting van denRuss.turkschen oorlog, opnieuw eene russische legermacht de vorstendommen binnenrukte (9 Juli); dat ganschc najaar en tot in den zomer van 1854, werd het land behandeld als eene russische provincie; doch krachtens het daarop gevolgde tractaat werden de vorstendommen door de Russen ontruimd en 21 Aug. 1854 bezet door Oostenrijksche troepen; de uit Weenen teruggeroepene prins Stirbey deed 5 Oct. 1854 zijnen intocht te Bucharest. Bij den vrede van Parijs 30 Maart 1856 kwamen ook ter sprake de betrekkingen tusschen de Porte en de vorstendommen, aan welke eene constitutie toegestaan' werd; en nadat prins Stirbey’s zevenjarig hospodarschap was afgeioopen Juni 1856, stelde de Porte voorloopig kaimaknms, d. i. stadhouders, in de vorstendommen aan, totdat de betrekkingen voor goed zouden zijn geregeld, hetgeen plaats vond bij de conventie van Parijs 19 Aug. 1858. Daarop werd ih ’t begin van 1859 kolonel Koeza tot hospodar gekozen in beide de vorstendommen, eu als zoodanig werd hij ter Parijzer conferentie 6 Sept. 1859 erkend door de zeven mogendheden (Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, Pruisen, Rusland, Sardinië, Turkije). Zie verder KOEZA.

< >