Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Thomas Paine

betekenis & definitie

engelsch publicist (meest onder den geiiugerden naam Achille üuchalel), geb. te Thetford in ’t graafschap Norfolk 29 Jau. 1737, gest. 8 Juli 1809, eerst corsettenmaker, toen ambtenaar bij de accijnsen, daarna schoolmeester te Londen, ging naar Amerika, schreef daar in de dagbladen ten voordeele van de onafhankelijkheid der koloniën (met zyn Common sense [1776] maakte hij een voorbeeldcloozen opgang) werd secretaris bij 't departement van buitenlaudsche zaken, kwam naar Frankrijk om eene leening te sluiten, en werd bij zijne terugkomst in de Vereenigde Staten overladeu met eerbewijzen. Daarop teruggekeerd naar Engeland, verdedigde hij in zijn beroemde boek The rights of man (de rechten van den mensch), dat 1791 te Londen het licht zag, de ideeën der Fransche omwenteling, doch werd deswege in staat van beschuldiging gesteld, weshalve hij de wijk nam naar Frankrijk.

In Parijs aangekomen, werd hij 1792 tot lid der Conventie gekozen als vertegenwoordiger van het dept. Pas-de-Calais. Door niet voor den dood van Lodewijk XVI, maar slechts voor diens verbanning te stemmen, haalde P. zich de vijandschap op den hals van Robespierre, die hem van de naamlijst der Convenlie-leden deed schrappen en hem in hechtenis liet nemen; intusschen nam P. weder zitting in de Vergadering van 1794 ; doch hij zag langzamerhand zijnen invloed verminderen, en keerde 1802 naar Noord-Amerika terug.

< >