heeten die dokumenten, die door den Paus, bijgestaan door het coliegie van kardinalen, worden uitgevaardigd betreffende gewigtige onderwerpen. Uitgezonderd die, welke aan de Geünieerde Grieken zijn gerigt, zijn ze altoos opgesteld in de latijnschetaal, en beginnen met den naam en den titel van den Paus, bijv.
Pius, episcopus, servus servorum Dei etc.Iedere bul wordt gemeenlijk genoemd naar de woorden, waarmede dezelve aanvangt, bijv.: de bul In aena domini van 1362. Eene verzameling van zulke bullen beet Bullarium, bijv. Bullarium magnum Romanum a Leone Magno ad Benediclum XIII (19 dln. Luxemburg 1727—58). Hieraan sluit zich aan het Bullarium Benedicti XIV (4 dln. 1754—58), en dan de verzameling Bullarii Romani continuatio (14 dln. 1835-—53).— Er zijn verschillende soorten van Ii., al naar gelang van derzelver doel en strekking. De twee voornaamste soorten zijn de Excommunicatie-Bullen en de Doctrinale Bullen: bij eerstbedoelde wordt de kerkelijke banvloek uitgesproken; bij laatstgenoemde wordt uitspraak gedaan over een of ander leerstellig punt. De voornaamste Bullen van die beide soorten zijn geweest: Excommunicatie-Bullen.1) De bul In Ccena Domini of »Nachtmaals-Bul”, dus genoemd omdat die jaarlijks op Witten Donderdag te Rome wordt afgelezen; daarbij wordt de algetneene banvloek uitgesproken tegen alle ketters en tegen allen, die weerspannig of vijandig zijn tegen den H. Stoel of tegen de geestelijkheid ; deze bul werd uitgevaardigd 1536 door Paulus III.
Vijf bullen tegen koningen van Frankrijk, nl.:
2) tegen Robert den Vrome, 998:
3) tegen Filips I, 1095;
4) tegen Filips August, 1200;
5) teg.Filipsd. SchoonedebulClericislaicos,V296,en
6) de bul Ausmlta, (Ui. 1301.
Wijders:
7) de bul van 1074, waarbij Gregorius VII aan de prelaten verbiedt hunne aanstelling aan te nemen van wereldlijke vorsten;
8) tegen keizer Frederik I, 1160;
9) tegen keizer Frederik II, 1227;
10) tegen Manfred, koning van Napels, 1263;
11) tegen Lodewijkvan Beijeren, 1327, en
12) tegen den zelfde, 1346;
13) de bul Execrabilis, van 1460, waarbij Pius II verbiedt van de uitspraak van een concilie in hooger beroep te komen bij een volgend concilie;
14) de bul van 1530,waarbij Clemens VH de echtscheiding veroordeelde van Hendrik VIII, die daarop de Anglicaansche Kerk stichtte;
15) de breve van 1606, waarbij Paulus IV aan de Katholieken in Engeland verbood den eed van getrouwheid af te leggen; en
16) de bul, waarbij paus Pius VII keizer Napoleon in den ban deed 10 Junij 1809, en waarop degevangenschap van den paus volgde.
Doctrinale Bullen.
1) die van Gregorius XI tegen Wiclef, 1377;
2) de bul Exsurge, Domine (1520) van Leo X tegen Luther;
3) de bul Cum occasione( 1653),waarbij Innocentius de 5 beruchte stellingen vanJansenius veroordeelde;
4) de bul van 1665, voorschrijvende dat allegeestelijken (volgens het in die bul gegevene formulier) eene verklaring moesten ondcrteekenen, dat zij volkomen instemden met de veroordeeling van Jansenius; en eindelijk
5) de bul Unigenitus, op verzoek der franschc bisschoppen uitgevaardigd 1713 door Clemens XI, waarbij 101 stellingen, getrokken uit het boek
